Σημαντική εξέλιξη, στο μέτωπο της διαχείρισης των απορριμμάτων, αποτελεί η ακύρωση των διαγωνισμών ΣΔΙΤ, για τα τέσσερα θηριώδη εργοστάσια επεξεργασίας σύμμεικτων της Αττικής, που αποτελούν τη «ναυαρχίδα» των αντίστοιχων έργων, δρομολογημένων σε όλες, σχεδόν, τις περιοχές της χώρας. Η απόφαση πάρθηκε στη συνεδρίαση της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ (29/12/2014), που ήταν ο φορέας των έργων, μετά από εισήγηση της κ. Δούρου και αφού είχαν γνωμοδοτήσει οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες.
Τo τυπικό σκέλος της υπόθεσης αποδείχθηκε σχετικά εύκολη υπόθεση, αφού οι όροι των προκηρύξεων των διαγωνισμών, τόσο της πρώτης φάσης, όσο και της δεύτερης, προέβλεπαν τη δυνατότητα του ΕΔΣΝΑ να ακυρώσει τη διαδικασία, χωρίς την καταβολή αποζημίωσης στα εργολαβικά σχήματα που είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον ή είχαν προεπιλεγεί. Πέρα από αυτό, όμως, υπάρχει και το ουσιαστικό σκέλος της υπόθεσης, στο οποίο ήταν αφιερωμένο και το μεγαλύτερο μέρος της εισήγησης της κ. Δούρου, με την οποία αμφισβητούνταν η συμβατότητα της επιλογής των εργοστασίων σύμμεικτων με τις προτεραιότητες της εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας και την ανάγκη αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ: «H αντίθεσή μας στο σχέδιο των 4 μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ) με ΣΔΙΤ, δεν είναι κάποιες επιφυλάξεις σε επί μέρους ζητήματα μιας διαγωνιστικής διαδικασίας. Γι αυτό και δεν δεχόμαστε καμία συζήτηση, όπως προτείνει η κυβέρνηση, περί αλλαγής των όρων, κλπ. Είμαστε σαφείς: απορρίπτουμε συνολικά και επί της αρχής το περιεχόμενο και τον τρόπο της υλοποίησης του σχεδίου για τις 4 μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων με ΣΔΙΤ».
Με την ακύρωση των διαγωνισμών παραμερίζεται ένα σοβαρό εμπόδιο στην προσπάθεια υλοποίησης ενός εναλλακτικού μοντέλου διαχείρισης, το οποίο εξακολουθεί να είναι το κυρίως ζητούμενο στη νέα φάση, στην οποία έχουμε, ήδη, περάσει. Και μάλιστα σε συνθήκες οριακές, που απαιτούν ξεκάθαρους στόχους, γρήγορα αντανακλαστικά και καθόλου χάσιμο χρόνου. Κρίσιμοι κρίκοι αυτής της διαδικασίας είναι η ριζική αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ και η εκπόνηση τοπικών σχεδίων διαχείρισης, η επιτυχής υλοποίηση των οποίων μπορεί να «εκτονώσει» την εκρηκτικότητα του προβλήματος, όσο θα δρομολογείται μια μόνιμη και βιώσιμη λύση. Στα πεδία αυτά θα δοκιμαστούν, το επόμενο διάστημα, όχι μόνο η περιφερειακή αρχή και ο ΕΔΣΝΑ, αλλά όλες οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις που πιστεύουν ειλικρινά στη λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης, με έμφαση στην προδιαλογή και ανάκτηση.
Η απόφαση για την ακύρωση των διαγωνισμών ΣΔΙΤ, ειδικά για το Γραμματικό και την Κερατέα, οφείλει να συνοδευτεί από μια, εξίσου, σαφή απόφαση «απαγκίστρωσης» από τις συμβάσεις κατασκευής των αντίστοιχων ΧΥΤΑ, που, για διαφορετικό λόγο στην κάθε περίπτωση, έχουν κριθεί σαν εντελώς ακατάλληλες λύσεις. Σημειώνουμε ότι:
- Στην περίπτωση του Γραμματικού, η σύμβαση υλοποιείται και το έργο βρίσκεται σε προχωρημένο επίπεδο.
- Στην περίπτωση της Κερατέας, το έργο δεν ξεκίνησε ποτέ, χωρίς να έχει ακυρωθεί η σύμβαση. Αντιθέτως, τα τελευταία χρόνια, έχουν δοθεί από την προηγούμενη περιφερειακή αρχή έξι διαδοχικές παρατάσεις, η τελευταία των οποίων έληξε στις 28/12/2014.
Στα θετικά της τελευταίας συνεδρίασης της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ θα πρέπει να προσμετρηθεί και η άρνησή της να ανταποκριθεί θετικά στο νέο αίτημα του δήμου Τρίπολης, για συνέχιση της μεταφοράς των απορριμμάτων του στο ΧΥΤΑ Φυλής.
