Οι Πανελλαδικές εξετάσεις, οι γνωστές μας «Πανελλήνιες», πέρα από το άγχος με το οποίο μας επιβαρύνουν –ένα άγχος που κουβαλά κάθε αξιολογικό σύστημα–, έχουν καταγραφεί στους περισσότερους από εμάς όχι ως μια εξέταση των ικανότερων και των καλύτερα προετοιμασμένων μαθητών, αλλά ως «Η εξέταση», που η θετική ή αρνητική επίδοση σε αυτή ισοδυναμεί με αντίστοιχη επιτυχία ή αποτυχία στη ζωή που θα ακολουθήσει. Ο κύκλος του άγχους έχει ξεκινήσει από τη Β΄ λυκείου, με τα συναισθήματα να τρέχουν σε ένα «roller coaster» ελπίδας για νέο ξεκίνημα, προσμονής για μια άλλη φάση ζωής, αλλά και άγχους, καθώς κρίνεται το επαγγελματικό μέλλον.
Ψυχολογικά μιλώντας, η φετινή χρονιά είναι μια χρονιά χειρότερη για τους μαθητές, αφού βίωσαν το στοιχείο του εγκλεισμού και τις συνέπειες της καραντίνας· και καθώς δεν ζουν σε αποστειρωμένο περιβάλλον, οι συνέπειες της καραντίνας στο οικογενειακό πλαίσιο τους επηρεάζουν κι αυτές. Μπορεί να ήταν χρήσιμο από πλευράς μάθησης που κάθισαν στο σπίτι και συνέχισαν να προετοιμάζονται αφού τα φροντιστήρια δεν σταμάτησαν, από την άλλη όμως βίωσαν συναισθήματα αβεβαιότητας, κούρασης, αναμονής για το πότε θα γίνουν οι εξετάσεις, ενώ παράλληλα ο εγκλεισμός στο σπίτι τούς στέρησε τις παρέες τους. Επιπρόσθετα η ψυχολογική κατάσταση των μαθητών βαραίνει καθώς υπάρχουν αυξημένες προσδοκίες, ότι καθώς η ύλη είναι περιορισμένη και η προετοιμασία έχει ξεκινήσει από νωρίς, φέτος είναι η «χρυσή ευκαιρία», οι μαθητές, να «πετύχουν».
Πως όμως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το άγχος των Πανελληνίων;
Για τους γονείς
- Έχει σημασία για τους μαθητές, η εξασφάλιση ήρεμου περιβάλλοντος, τα συχνά και ελαφριά γεύματα, τα διαλείμματα και τα τακτικά ωράρια ύπνου. Τα διαλείμματα βοηθούν πολύ στη μείωση του άγχους, αρκεί να είναι ένα πραγματικό «στοπ» από το διάβασμα, όπου ο υποψήφιος θα κάνει αυτό που τον ευχαριστεί· μπορεί π.χ. να είναι τακτική σωματική άσκηση ή βόλτα με έναν συνομήλικο.
- Ο γονιός πρέπει να είναι σε επαφή με τα συναισθήματά του και να μην τα προβάλλει πάνω στον έφηβο, να υπάρχει ένα «φρένο» στη συμπεριφορά του, ώστε να μην προσθέτει στον έφηβο και το δικό του άγχος. Ο ρόλος των γονέων δεν χάνεται, απλώς αλλάζει. Παύει όμως να είναι πρωταγωνιστικός.
- Η επαφή με τον υποψήφιο πρέπει να είναι υποστηρικτική, με κυριότερο παράγοντα τη διαθεσιμότητα του γονέα, ο οποίος θα υποστηρίζει ψυχολογικά τον έφηβο ως άτομο «ολιστικά», ως μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα και όχι μόνο με επίκεντρο την επίδοσή του. Οι συζητήσεις στο οικογενειακό τραπέζι καλό είναι να μην επικεντρώνονται στο διάβασμα αλλά και σε άλλα θέματα που απασχολούν τον έφηβο.
Για τους μαθητές
- Όταν μελετούν οι υποψήφιοι καλό είναι να μην έχουν κοντά τους κινητό, γιατί μπορεί να τους αποσπά την προσοχή.
- Θα είναι βοηθητικό να φτιάξουν ένα πρόγραμμα όσων έχουν διαβάσει με κωδικοποίηση και σύνδεση της ύλης με διάφορες τεχνικές, ώστε να μπορέσουν να ανακαλέσουν τις πληροφορίες όταν τους ζητηθεί. Μπορούν να συγκεντρώσουν τις βασικές έννοιες, να δημιουργήσουν δικές τους ερωτήσεις που καλύπτουν την ύλη και να κάνουν ομαδοποίηση της ύλης.
- Κατά τη διάρκεια των εξετάσεων καλύτερα να ξεκινήσουν από τις ερωτήσεις που γνωρίζουν καλύτερα και να αφήσουν τα θέματα που τους δυσκολεύουν για αργότερα.
- Να μη βιαστούν να αποχωρήσουν από την αίθουσα αν δεν γνωρίζουν κάποιο θέμα αλλά να προσπαθήσουν να ανακαλέσουν με ηρεμία την ύλη και τα σχετικά θέματα. Να το παλέψουν.
Οι Πανελλήνιες μένουν στη μνήμη όλων μας όχι τόσο για τη δυσκολία ή την ευκολία των θεμάτων, όσο για το άγχος και τον αγώνα των παιδιών, γεγονός που σηματοδοτεί ότι πρόκειται για μια δοκιμασία, που πρέπει κάποιος να δεσμευθεί, με κάτι που πραγματικά είναι δική του επιθυμία, από «μέσα του» και όχι να καταπιέζεται από τα θέλω της οικογένειας του, γιατί τότε θα συνεχίσουν να συρρέουν, στα γραφεία των ψυχολόγων, αρκετοί νέοι, που ενώ έχουν «περάσει» τις Πανελλήνιες και έχουν εισαχθεί στο Πανεπιστήμιο, δεν καταφέρνουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους, τις αφήνουν, καθώς ο οικογενειακός δεσμός μετατράπηκε σε δεσμά.
Αρετή Βεργούλη
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Εθνικής Αντιστάσεως 17, Βριλήσσια
Αγίου Ιωάννου 71, Νέος Βουτζάς
Κινητό: 6957832202
