Η ιστορία του Ζεϊτίν, του μικρού γορίλα που έγινε σύμβολο ελπίδας απέναντι στο παράνομο εμπόριο άγριας ζωής, συγκίνησε τη διεθνή κοινότητα. Τον Δεκέμβριο του 2024, οι τελωνειακές αρχές στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης εντόπισαν έναν μικροσκοπικό γορίλα μόλις πέντε μηνών και εννέα κιλών, κλεισμένο σε ένα κιβώτιο στη θυρίδα αποσκευών μιας πτήσης της Turkish Airlines. Ήταν τρομαγμένος και αφυδατωμένος, θύμα ενός αυξανόμενου δικτύου λαθρεμπορίας άγριων ζώων που μεταφέρει μωρά γορίλες για χρήση ως κατοικίδια, σε τσίρκα ή για εκμετάλλευση σε «χαριτωμένα» βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα.
Οι αρχές κατέσχεσαν αμέσως το ζώο και το μετέφεραν στον ζωολογικό κήπο της Κωνσταντινούπολης, όπου του προσφέρθηκε εξειδικευμένη φροντίδα επί οκτώ μήνες. Σήμερα, ο Ζεϊτίν είναι σχεδόν διπλάσιος σε βάρος, έχει ψηλώσει κατά είκοσι εκατοστά και δείχνει σημάδια πλήρους ανάρρωσης. Πιστεύεται ότι είναι γορίλας των δυτικών πεδινών, ένα είδος που ζει στα τροπικά δάση της κεντρικής Αφρικής και θεωρείται απειλούμενο με εξαφάνιση. Σύμφωνα με τον Ντενί Μαχονγκόλ, επικεφαλής της οργάνωσης Traffic για την Κεντρική Αφρική, «οι νεαροί γορίλες γίνονται όλο και πιο συχνά στόχος παράνομου εμπορίου επειδή είναι εύκολοι στη μεταφορά, και πλέον οι διακινητές συνδέονται με οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα».
Διάσωση και επανένταξη
Ο Φαχρετίν Ουλού, περιφερειακός διευθυντής του τουρκικού υπουργείου Γεωργίας, παραδέχθηκε ότι «θα μας λείψει πολύ όταν φύγει, αλλά θέλουμε να συνεχίσει να ζει στο φυσικό του περιβάλλον». Το σχέδιο προβλέπει τη μεταφορά του στη Νιγηρία, σε κέντρο αποκατάστασης υπό τη φροντίδα της μη κυβερνητικής οργάνωσης Pandrillus Foundation, που ειδικεύεται στη διάσωση και επανένταξη μεγάλων πρωτευόντων. «Το πρώτο βήμα θα είναι η καραντίνα σε ειδικό κέντρο διάσωσης και στη συνέχεια οι εξετάσεις DNA για να επιβεβαιώσουμε την προέλευσή του», εξήγησε ο Μαχονγκόλ στο AFP.
Η διευθύντρια της Pandrillus, Λίζα Γκαντσμπι, ανέφερε ότι στο κέντρο Drill Ranch της οργάνωσης ζει ήδη μία ακόμη μικρή γορίλας, η Μπίλι, που κατασχέθηκε από το τελωνείο του Λάγκος πριν δύο χρόνια. «Οι εξετάσεις έδειξαν ότι και η Μπίλι είναι γορίλας των δυτικών πεδινών. Είχαμε αναβάλει τη μεταφορά της σε καταφύγιο μέχρι να μάθουμε για τον Ζεϊτίν. Θα ωφεληθούν και οι δύο αν μεγαλώσουν μαζί πριν το τελικό τους ταξίδι. Έχουν ήδη υποφέρει πολύ για την ηλικία τους», τόνισε συγκινημένη.
Αν όλα πάνε καλά, ο Ζεϊτίν θα μπορέσει σταδιακά να επανενταχθεί στο φυσικό του περιβάλλον, μακριά από τα κλουβιά και τον τρόμο της παράνομης αιχμαλωσίας που σημάδεψε τα πρώτα του βήματα στη ζωή. Η επιστροφή του στην Αφρική δεν είναι απλώς μια πράξη διάσωσης, αλλά ένα σπάνιο μήνυμα ελπίδας σε έναν κόσμο όπου η εκμετάλλευση της άγριας ζωής συνεχίζει να απειλεί είδη ολόκληρα με αφανισμό.
