Ο Άρθουρ Σοπενχάουερ υπήρξε ένας από τους πιο απαισιόδοξους στοχαστές της φιλοσοφίας, ωστόσο μέσα από την απαισιοδοξία του ξεπροβάλλει μια παράξενη πίστη στη ζωή. Στη νέα βιογραφία του Arthur Schopenhauer: The Life and Thought of Philosophy’s Greatest Pessimist, ο Ντέιβιντ Μπέιδερ Γουντς παρουσιάζει τον φιλόσοφο ως μια αλληγορική φιγούρα, έναν μοναχικό στοχαστή που έζησε στο περιθώριο αλλά με πλούτο εμπειριών, ιδεών και δράσης. Οι αντιφάσεις που αναδεικνύονται μέσα από το έργο του αποκαλύπτουν πως η παραδοξότητα μπορεί να είναι η πιο αυθεντική μορφή μιας καλά βιωμένης ζωής, ακόμη κι όταν αυτή εκφράζεται μέσα από την απομόνωση.
Η προσέγγιση αυτή βρίσκει απήχηση σε χαρισματικούς νέους και ενήλικες που παλεύουν με υψηλές προσδοκίες και την ανάγκη να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους. Διαβάζοντας τον Γουντς, ο αναγνώστης διαπιστώνει πως πολλοί θα μπορούσαν να αναγνωρίσουν στοιχεία του εαυτού τους στις ιδέες του Σοπενχάουερ. Ο φιλόσοφος μιλά για τη φήμη, την τιμή και το νόημα της ζωής, ενώ έμμεσα αγγίζει τη δυσκολία της απόφασης και της επαγγελματικής επιλογής.
Η σκέψη του προσφέρει διέξοδο σε όσους βιώνουν την τελειομανία ως παγίδα εξωτερικής επιβεβαίωσης. Πολλοί θεωρούν ότι η αναγνώριση είναι η απόδειξη της αξίας τους ή ότι η απουσία της σημαίνει ανεπάρκεια. Ο Σοπενχάουερ αντιτείνει πως η πραγματικότητα λειτουργεί διαφορετικά: η φήμη δεν ταυτίζεται με την αξία. Κάποιος μπορεί να γίνει διάσημος χωρίς ουσιαστική συνεισφορά, ενώ ένας πραγματικά άξιος μπορεί να μείνει στην αφάνεια. Η αξία, τόνιζε, βρίσκεται σε αυτό που θεμελιώνει τη φήμη, όχι στη φήμη την ίδια.
Για τον Σοπενχάουερ, η ζωή διαρθρώνεται σε τρεις διαστάσεις: τι είμαστε, τι έχουμε και τι αντιπροσωπεύουμε. Η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας υπερέχουν των άλλων δύο, ενώ η φήμη εντάσσεται στην τελευταία και λιγότερο ουσιώδη κατηγορία. Δεν είναι τυχαία η άρνησή του να χρησιμοποιήσει τίτλους ή διαπιστευτήρια — δεν έβαλε ποτέ το «δρ.» στην πόρτα του ούτε στον τάφο του. Το όνομά του αρκούσε, όχι από έπαρση, αλλά από βαθιά κατανόηση των ορίων της εξωτερικής αναγνώρισης.
Η πεισματική του φύση και η απέχθειά του προς τις «κοινότοπες» απολαύσεις τον οδήγησαν να επιθυμεί τη φήμη μόνο υπό τους δικούς του όρους. Δεν δεχόταν τιμές που δεν αντικατόπτριζαν αλήθεια. Η αναζήτηση της αλήθειας ήταν ο μόνος του στόχος — όχι η είσοδος σε έναν κύκλο διασημοτήτων. Με έναν τρόπο, ζητούσε από τη φήμη να τον αποδείξει, όχι το αντίστροφο.
Η στάση του λειτουργεί ως αντίβαρο στον σύγχρονο αγώνα για αποδοχή. Μας υπενθυμίζει ότι οι ανταμοιβές είναι ευχάριστες αλλά δεν μας καθορίζουν. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο Τζον Κάντι στο Cool Runnings: αν δεν είσαι αρκετός χωρίς το χρυσό μετάλλιο, δεν θα είσαι ποτέ αρκετός με αυτό. Ο Σοπενχάουερ θα συμφωνούσε: αν δεν αξίζεις την αναγνώριση, καμία ποσότητα αναγνώρισης δεν θα το αποδείξει. Και αν την αξίζεις, η ουσία βρίσκεται ήδη μέσα σου — πριν, πέρα και ανεξάρτητα από οποιοδήποτε χειροκρότημα.
