Την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συμμόρφωση της Ελλάδας με τις υποχρεώσεις της για τις περιοχές Natura 2000 ζήτησε η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς. Με αναφορά της προς την Επιτροπή, η οργάνωση υπενθυμίζει ότι στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από την ευρω-καταδίκη για το ίδιο θέμα, το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει πράξει ελάχιστα, καθώς όλα τα βασικά ζητήματα –όπως ο καθορισμός συγκεκριμένων μέτρων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών και ειδών– προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς. Με την κίνηση αυτή το WWF ουσιαστικά ζητάει να ανοίξει η διαδικασία δεύτερης παραπομπής της Ελλάδας στο Ευρωδικαστήριο και επιβολής προστίμου.
Στις 17 Δεκεμβρίου 2020 η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Ευρωδικαστήριο για την πλημμελή (έως ανύπαρκτη) προστασία των περιοχών Natura 2000. Προηγήθηκε μία δεκαετία κατά την οποία όχι μόνο δεν ενισχύθηκε η προστασία της βιοποικιλότητας, αλλά, αντιθέτως, σειρά νομοθετημάτων την υπέσκαψαν συστηματικά. «Από τη δημιουργία του δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα, δηλαδή εδώ και δύο δεκαετίες περίπου, οι ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η χώρα μας έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, αφήνοντας ουσιαστικά τους πολύτιμους αυτούς πυρήνες βιοποικιλότητας εντελώς απροστάτευτους. Ελάχιστες από τις περιοχές αυτές στη χώρα μας έχουν κάποιο προστατευτικό καθεστώς, ενώ τα θεσμοθετημένα μέτρα, όπως έκρινε το Ευρωδικαστήριο, είναι ελλιπή και ανεπαρκή», αναφέρει η χθεσινή ανακοίνωση του WWF.
Η οργάνωση υποδεικνύει ότι η εκπόνηση των «ειδικών περιβαλλοντικών μελετών» (ΕΠΜ) –μέσω των οποίων οι περιοχές Natura θα χωριστούν σε ζώνες με διαφορετικές επιτρεπόμενες χρήσεις και θα καθοριστούν σχέδια διαχείρισης για τα προστατευόμενα είδη– «σημειώνει σημαντικές καθυστερήσεις και είναι αμφίβολο πότε θα ολοκληρωθεί».
Οι περιβαλλοντικές μελέτες, με τις οποίες θα καθοριστούν η διαχείριση και οι επιτρεπόμενες χρήσεις στις περιοχές Natura, έχουν βαλτώσει.
«Δύο χρόνια μετά την καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για ελλιπή προστασία των περιοχών του δικτύου Νatura και ένα χρόνο μετά την προσωπική δέσμευση του ίδιου του πρωθυπουργού ότι η ανακήρυξη του καθεστώτος προστασίας για όλες τις περιοχές Natura 2000 θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2022, διαπιστώνουμε πως ελάχιστη απτή πρόοδος έχει σημειωθεί», σχολιάζει ο Δημήτρης Καραβέλλας, γενικός διευθυντής στο WWF Ελλάς. «Είναι εμφανές πως η ουσιαστική προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη αυτών των πολύτιμων περιοχών δεν έχει υπάρξει στρατηγική επιλογή της χώρας και αυτό είναι απογοητευτικό. Ας αντιληφθούμε πως κάτι τέτοιο δεν αποτελεί μόνο θεσμική μας υποχρέωση απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και ηθική μας υποχρέωση απέναντι στις επόμενες γενιές».
Αξίζει να σημειωθεί ότι την προηγούμενη εβδομάδα η περιβαλλοντική οργάνωση Medasset περιέγραψε με μελανά χρώματα στη 42η συνάντηση της Μόνιμης Επιτροπής της Σύμβασης της Βέρνης στο Στρασβούργο την κατάσταση με τις χελώνες καρέτα καρέτα στη χώρα μας. «Οι επιτόπιες αυτοψίες της Medasset σε Ζάκυνθο και νότιο Κυπαρισσιακό Κόλπο αποκάλυψαν και φέτος πλήθος παραβάσεων στις παραλίες ωοτοκίας, όπως παράνομα κτίσματα και επιχειρήσεις κατά μήκος της ακτογραμμής, ανεξέλεγκτη θαλάσσια δραστηριότητα, έλλειψη φύλαξης, καλλιέργεια ξενικών ειδών, πρόσβαση οχημάτων στις παραλίες κ.ά. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως ακόμη και για περιπτώσεις σοβαρής περιβαλλοντικής υποβάθμισης, όπως για παράδειγμα η διάνοιξη παράνομου δρόμου μεταξύ Δάφνης και Γέρακα εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου, τα πρόστιμα που επιβάλλονται είναι ποινές-χάδια», ανέφερε η οργάνωση, επισημαίνοντας την απροθυμία των ελληνικών αρχών να εφαρμόσουν την κοινοτική περιβαλλοντική νομοθεσία.
Στασιμότητα
Υπενθυμίζεται ότι οι 23 ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες για 446 περιοχές Natura ανατέθηκαν στις αρχές του 2019 και καμία δεν έχει έως σήμερα ολοκληρωθεί (10 έχουν δοθεί σε δημόσια διαβούλευση). Από τα εθνικά σχέδια δράσης για απειλούμενα είδη και οικοτόπους, μόλις 8 έχουν έως σήμερα θεσπιστεί, χωρίς να εφαρμόζονται: χαρακτηριστικά παραδείγματα, η πρόσφατη καταστροφή του οικότοπου ενδημικού είδους πέστροφας στον Λούρο από την Περιφέρεια Ηπείρου και οι προαναφερθείσες καταγγελίες της Medasset για τις περιοχές ωοτοκίας της καρέτα καρέτα (τα αυτόχθονα είδη πέστροφας και η θαλάσσια χελώνα είναι δύο από τις οκτώ περιπτώσεις για τις οποίες υπάρχουν σχέδια δράσης).
