Τι είναι το FLIRE; Είναι ένα πρόγραμμα επίδειξης που στοχεύει στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS) για την συνδυασμένη Εκτίμηση και Διαχείριση Πλημμυρών και Πυρκαγιών. Το σύστημα υποστήριξης αποφάσεων θα σχεδιαστεί με τη χρήση καινοτόμων μεθόδων, τεχνολογίας και μοντελοποίησης με κύριο άξονα την πρόληψη, την προσαρμογή και τη διερεύνηση της αλληλεπίδρασης πολλών διαφορετικών παραγόντων.
Η περιοχή υλοποίησης
Το FLIRE υλοποιείται σε περιαστική έκταση της Ανατολικής Αττικής , στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής του ρέματος Ραφήνας, μία τυπική μεσογειακή περιοχή που εκτείνεται σε περίπου 130 km2 και χαρακτηρίζεται από ραγδαία και ανεξέλεγκτη αστικοποίηση. Η περιοχή είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη και συνηθισμένη τόσο σε πλημμυρικά φαινόμενα όσο και σε δασικές πυρκαγιές με αποτέλεσμα τη σταδιακή οικολογική της υποβάθμιση, με σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο στους κατοίκους της αλλά και στο σύνολο του πληθυσμού της Αθήνας (5 εκατομμύρια κάτοικοι).
Η ευρύτερη περιοχή της λεκάνης απορροής του ρέματος Ραφήνας περιλαμβάνει 30% δασικές εκτάσεις, 50% καλλιεργήσιμα εδάφη και λιβάδια τα οποία βρίσκονται στις ανάντη περιοχές της λεκάνης και 20% αστικό ιστό που βρίσκεται στις κατάντη περιοχές.
Η κυρίαρχη βλάστηση στα δάση αποτελείται κυρίως από αείφυλλους –πλατύφυλλους θαμνότοπους, κωνοφόρα (κυρίως Χαλέπι Πέυκης) και σκληρόφυλλη βλάστηση, είδη ιδιαίτερα εύφλεκτα. Οι έντονες δασικές πυρκαγιές είναι πολύ συχνές στην περιοχή ( περίπου 80 πυρκαγιές λαμβάνουν χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής κάθε χρόνο, καταστρέφοντας περίπου 4.500 εκτάρια δασικής γης), με αποτέλεσμα την υποβάθμιση των ανάντη ευάλωτων δασών και τη σημαντική αλλαγή της κάλυψης γης. Όσον αφορά στα ύδατα της περιοχής, το κυρίως υδατόρευμα είναι το ρεύμα της Ραφήνας, το οποίο απορρέει στο Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο, με τα ρέματα του Λυκορέματος, της Αγ. Παρασκευής και του Νέου Βουτζά, τα οποία στραγγίζουν στις πλαγιές του όρους Πεντελικού. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού το νερό που ρέει στα ρέματα αυτά έχει συχνά χαμηλή στάθμη, ενώ σε περιπτώσεις καύσωνα ενδέχεται να μην υπάρχει καν ροή στο ρέμα.
Παρά το γεγονός της χαμηλής ροής του νερού κατά τη διάρκεια των θερμών περιόδων, η περιοχή χαρακτηρίζεται από συχνά πλημμυρικά φαινόμενα. Αυτό μπορεί να αποδοθεί κυρίως:
- στην παρατεταμένη αστικοποίηση τα τελευταία 30 χρόνια (και τη συνεπακόλουθη μετατροπή της σε εκτάσεις αδιάβροχης γης)
- στην ύπαρξη συχνών περιστατικών πυρκαγιάς ( οι οποίες έχουν ερημώσει δάση που βρίσκονται ανάντη της λεκάνης)
- στις ειδικές γεωμορφολογικές και γεωλογικές συνθήκες της περιοχής (απότομες πλαγιές και πυκνό υδρογραφικό δίκτυο ανάντη, διαβρώσιμα εδάφη, κ.ο.κ.)
Οι ίδιοι λόγοι είναι που αυξάνουν τη διάβρωση, την αύξηση του φορτίου ιζημάτων και τις υδρομορφολογικές αλλαγές στα υδάτινα σώματα της περιοχής με εμφανείς επιπτώσεις στην κατάσταση τους.
Το FLIRE στοχεύει στην αλλαγή της υπάρχουσας επιστημονικής και μεθοδολογικής προσέγγισης στην αντιμετώπιση της πλημμύρας και πυρκαγιάς, με σκοπό την ανάπτυξη ενός συνδυαστικού, αποτελεσματικού και αποδοτικού συστήματος εκτίμησης και διαχείρισης των δύο φαινομένων, μέσω της χρήσης καινοτόμων μεθόδων, τεχνολογίας και μοντελοποίησης με κύριο άξονα την πρόληψη, την προσαρμογή και τη διερεύνηση της αλληλεπίδρασης διαφορετικών παραγόντων.
Το έργο FLIRE απευθύνεται άμεσα σε όλες τις αρμόδιες εθνικές και τοπικές αρχές, την Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, τις ΜΚΟ που ασχολούνται με την προστασία του περιβάλλοντος, στους κατοίκους που ζουν στην ευρύτερη περιοχή της Αν. Αττικής καθώς και σε κάθε ενεργό πολίτη, που ενδιαφέρεται να ενημερωθεί για τη διασύνδεση της πλημμύρας με την πυρκαγιά και των επιπτώσεων των δύο φαινομένων στο περιβάλλον, την οικονομία, την κοινωνία και την ανθρώπινη ζωή.
Παρόλη τη σπουδαιότητα του εν λόγω προγράμματος, φτωχή ήταν η συμμετοχή κόσμου στην παρακολούθηση της παρουσίασης που έγινε και τούτο διότι υπήρξε ελλιπής ενημέρωση, αφού και το kirkinews.gr βρέθηκε τυχαία στο δημαρχείο όπου κι η παρουσίαση, καθώς κανείς δε μας είχε ειδοποιήσει.
