Οι καιροί αλλάζουν και μαζί τους και τα περίπτερα που για δεκαετίες ήταν σύμβολο μικροεπιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Τα μικρά αυτά κουβούκλια, κάποτε γεμάτα ζωή στις γειτονιές, όπου μπορούσε κανείς να βρει τα πάντα, από εφημερίδες και τσιγάρα μέχρι παγωτά και φάρμακα, σήμερα λιγοστεύουν συνεχώς.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: Ενώ πριν από το 2010 υπήρχαν περίπου 11.000 περίπτερα σε όλη τη χώρα, σήμερα εκτιμάται ότι έχουν μείνει λιγότερα από 5.000, με τα ανεπίσημα στοιχεία να δείχνουν ότι λειτουργούν γύρω στα 4.700 για το 2024. Στις μεγάλες πόλεις η μείωση είναι ακόμη πιο δραματική: στην Αθήνα τα περίπτερα έχουν μειωθεί από 1.200 σε 450, στη Θεσσαλονίκη έχουν απομειωθεί από 3.000 σε 700, ενώ στην Πάτρα από 332 έχουν απομείνει να λειτουργούν μόλις 117.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Μισθωτών Περιπτέρων, Θεόδωρος Μάλλιος, που έχει 33 χρόνια στον κλάδο και ξεκίνησε από το μικρό χωριό Βάλτος της Αιτωλοακαρνανίας για να αποκτήσει ένα μικρό περίπτερο στο Σύνταγμα, περιγράφει στο Newsbomb τα περίπτερα ως «ατέλειωτες ιστορίες ζωής και προκοπής».
Η μείωση των περιπτέρων οφείλεται σε πολλούς παράγοντες:
- Aλλαγές στη νομοθεσία,
- κρίση,
- περιορισμούς λόγω πανδημίας,
- αυξανόμενο ανταγωνισμό από μίνι μάρκετ,
- απαιτήσεις για περισσότερες ώρες δουλειάς και
- εγκληματικότητα.
Παράλληλα, οι παλαιές άδειες περιπτέρων, που αφορούσαν κυρίως αναπήρους πολέμου και σωμάτων ασφαλείας, είτε εξαντλήθηκαν είτε δημοπρατούνται πλέον δημόσια.
Παρά τις δυσκολίες, ο κλάδος δεν πρόκειται να εξαφανιστεί σύντομα. «Για 20–30 χρόνια τουλάχιστον, τα περίπτερα έχουν ζωή μπροστά τους», λέει ο κ. Μάλλιος. Σημαντικό ρόλο παίζει και ο τουρισμός, καθώς τα μικρά αυτά κιόσκια αποτελούν για τους ξένους ένα χαρακτηριστικό στοιχείο της ελληνικής καθημερινότητας.
Τα περίπτερα έχουν αφήσει και ανεξίτηλη ιστορία. Το πρώτο ελληνικό περίπτερο άνοιξε το 1911 στην Πανεπιστημίου, ενώ διάσημα έγιναν τα περίπτερα της Ομόνοιας και του Συντάγματος, που πούλαγαν ακόμη και τα μικρά σουβενίρ για τους τουρίστες.
Ιστορίες επιτυχίας ξεκίνησαν από μικρά περίπτερα: ο Γιάννης Γεωργακάς ίδρυσε το Μινιόν το 1934, ενώ τα αδέλφια Χόντου ξεκίνησαν από περίπτερα για να δημιουργήσουν την αλυσίδα Hondos Center.
Το βράδυ που ένα περίπτερο βυθίστηκε στην Πανεπιστημίου
Ένα από τα πιο επεισοδιακά περιστατικά στην ιστορία των έργων του μετρό στην Αθήνα συνέβη το βράδυ 3 Οκτωβρίου 1997 στην οδό Πανεπιστημίου, όταν η γη άνοιξε και «κατάπιε» ένα μικρό περίπτερο, την ώρα που συνεργείο τηλεοπτικού σταθμού βρισκόταν σε ζωντανή μετάδοση.
Η επόμενη μέρα μετέτρεψε την Πανεπιστημίου σε κενό δρόμο, τα αυτοκίνητα δεν κυκλοφορούσαν, οι περαστικοί απέφευγαν τη λεωφόρο και τα πρωτοσέλιδα σατίριζαν το περιστατικό με καυστικά σχόλια.
Τα συντρίμμια του περιπτέρου Το περίπτερο καλύφθηκε τελικά με τσιμέντο ταχείας πήξεως και ο ιδιοκτήτης δεσμεύτηκε να αποζημιωθεί. Αργότερα, η Δικαιοσύνη επέβαλε ποινή φυλάκισης έξι μηνών στον Γάλλο μηχανικό Jean Claude Landry, υπεύθυνο για την επίβλεψη του έργου διάνοιξης στην Πανεπιστημίου.
Το περιστατικό έμεινε στην ιστορία ως το πιο δραματικό και ταυτόχρονα αστείο κατασκευαστικό ευτράπελο του μετρό στην πρωτεύουσα. Η αιφνιδιαστική βύθιση του περιπτέρου έγινε και σύνθημα στα στόματα των διαδηλωτών της εποχής που τραγουδούσαν ρυθμικά σε κάθε διαμαρτυρία τους: «Αυτό το νομοσχέδιο αυτού του υπουργείου, θα πέσει σαν περίπτερο στην Πανεπιστημίου!».
