Μπορεί το κρασί να είναι μέρος της πολιτικής; Το κρασί της Γεωργίας, κάποτε το αγαπημένο της σοβιετικής νομενκλατούρας, εδώ και επτά χρόνια βρίσκει κλειστές τις αγορές της Ρωσίας. Αιτία, η πολιτική απομάκρυνσης της Γεωργίας από τη ρωσική σφαίρα επιρροής. Παρά την τιμωρία που του επέβαλε η Μόσχα, το γεωργιανό κρασί κατόρθωσε να βγει στις διεθνείς αγορές προσφέροντας τις μοναδικές γεύσεις που έχουν οι γηγενείς ποικιλίες. Iσως τώρα, η νέα αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην Τιφλίδα να του ανοίξει και πάλι τη ρωσική αγορά.
Η Γεωργία θεωρείται η χώρα στην οποία πρωτοδημιουργήθηκε το κρασί. Αυτό τουλάχιστον απέδειξαν ανασκαφές οι οποίες έφεραν στο φως υπολείμματα από τεχνικές οινοποίησης και αμπέλια της νεολιθικής περιόδου. Οι κάτοικοι της περιοχής αυτής του Καυκάσου ανακάλυψαν τυχαία, 5 ή 7 χιλιάδες χρόνια π.Χ., ότι τα σταφύλια από τα άγρια αμπέλια μπορούσαν να δώσουν ένα ευχάριστο ποτό. Eκτοτε η παραγωγή κρασιού έγινε αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας της χώρας.
Ο εκχριστιανισμός των Γεωργιανών, τον 4ο αιώνα μ.Χ., προστάτευσε το κρασί και βοήθησε στην ανάπτυξη της καλλιέργειας αμπελιών για οινοποίηση.
Οι Γεωργιανοί συνήθιζαν, και συνηθίζουν ακόμη, να χρησιμοποιούν πήλινα πιθάρια αντί για βαρέλια.
Τα γεωργιανά κρασιά κατείχαν υψηλή θέση στα τραπέζια της τσαρικής Ρωσίας. Το ίδιο συνέβη και στην περίοδο της Σοβιετικής Eνωσης. Η Γεωργία είχε σχετικά μικρή παραγωγή και βρισκόταν στην τέταρτη θέση στη σοβιετική παραγωγή κρασιού, πίσω από τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Μολδαβία. Oμως τα δικά της κρασιά, μαζί με εκείνα της Μολδαβίας, είχαν κερδίσει την πρώτη θέση στις προτιμήσεις των αξιωματούχων του καθεστώτος.
Λέγεται ότι ο Στάλιν, Γεωργιανός ο ίδιος και από περιοχή με σημαντική παραγωγή κρασιού, αγαπούσε ιδιαίτερα το κρασί Κχβαντσκάρα (Khvanchkara) και το είχε αναγάγει σε «επίσημο» κρασί των δεξιώσεων και εορτών στο Κρεμλίνο. Υποστηρίζεται ότι ακόμη και στη συνάντηση της Γιάλτας, οι σοβιετικοί, ύστερα από απόφαση του Στάλιν, πρόσφεραν αυτό το κρασί στον Τσόρτσιλ και τον Ρούζβελτ.
Η προτίμηση που έδειξαν οι τσάροι και οι Ρώσοι ευγενείς, όπως και η αγάπη του Στάλιν για τα γεωργιανά κρασιά, τα προστάτευσαν. Ακόμη και στη Σοβιετική Ενωση, μέχρι τον θάνατο του δικτάτορα, η αμπελουργία και η οινοποίηση στη Γεωργία γίνονταν κάτω από αυστηρό έλεγχο.
Μετά τον πόλεμο, το γεωργιανό κρασί κατέκτησε όσες χώρες της COMECON δεν παρήγαν δικό τους κρασί. Hταν σχετικά ακριβό για τη ζώνη του ρουβλίου και προσφερόταν στις επίσημες εκδηλώσεις και στα καλά εστιατόρια. Στο Ανατολικό Βερολίνο, στη Βαρσοβία ή στο Λένινγκραντ, ένα ακριβό και καλό δείπνο συνοδευόταν σχεδόν πάντα από γεωργιανό κρασί.
Η διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης επηρέασε μεταξύ τόσων άλλων και το γεωργιανό κρασί: ο έλεγχος στην ποιότητα της παραγωγής χαλάρωσε και παρατηρήθηκαν πολλά κρούσματα νόθευσης των κρασιών. Υπολογίστηκε ότι περίπου το 90% των κρασιών, που κυκλοφορούσαν στη Ρωσία ως γεωργιανά και μολδαβικά, προέρχονταν από άλλες περιοχές και ήταν κακής ποιότητας.
Στις αρχές του 21ου αιώνα, τρεις από τις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες, η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργία, προχώρησαν στον απογαλακτισμό τους από τη Ρωσία. Στη Γεωργία, η αλλαγή εξουσίας και πολιτικής κατεύθυνσης, που συνέβη τον Νοέμβριο του 2003, ονομάστηκε «Επανάσταση των Ρόδων». Εφερε στην εξουσία έναν φιλόδοξο και επιπόλαιο νεαρό, τον Μιχαήλ Σααχασβίλι, οι πράξεις και οι δηλώσεις του οποίου προκάλεσαν μια μόνιμη ένταση ανάμεσα στη χώρα του και τη Μόσχα. Η αντιπαράθεση των δύο χωρών οδήγησε στην πολεμική σύρραξη και στον σοβαρό τραυματισμό κάθε πτυχής της ζωής και της οικονομίας της χώρας.
Ενα από τα θύματα ήταν και το γεωργιανό κρασί. Το 2006 έκλεισαν οι αγορές της Ρωσίας, αφού η ρωσική κυβέρνηση αποφάσισε να απαγορεύσει την εισαγωγή κρασιών από τη Γεωργία (όπως έκανε και για τα κρασιά της Μολδαβίας). Επίσημα, αναφέρθηκε ως λόγος η προστασία των καταναλωτών, διότι, όπως υποστήριζαν στη Μόσχα, ο έλεγχος της οινοποίησης στη Γεωργία ήταν πλημμελής. Αν και κρούσματα νοθευμένου γεωργιανού κρασιού παρουσιάστηκαν και σε ευρωπαϊκές χώρες, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι πίσω από το ρωσικό «νιέτ» υπήρχε η πολιτική.
Το κλείσιμο της ρωσικής αγοράς μπορεί να τρόμαξε προσωρινά πολλούς Γεωργιανούς αμπελουργούς. Ομως τελικά ευνόησε και την ποιότητά του αλλά και την απόβασή του σε νέες αγορές, όπως σε εκείνες της Μεγάλης Βρετανίας και των ΗΠΑ.
Eνα κοινό πρόγραμμα της Ε.Ε. με την Ελβετία ανέλαβε να προωθήσει το γεωργιανό κρασί: εκπαιδεύοντας παραγωγούς, διδάσκοντας τις τεχνικές μάρκετινγκ και ευνοώντας συνεργασίες με ευρωπαϊκές οινοποιητικές μονάδες. Τα γεωργιανά κρασιά δύσκολα αρέσουν στους Ευρωπαίους. Το κρασί που αγαπούσε ο Στάλιν ήταν ημίγλυκο και με χαμηλή περιεκτικότητα αλκοόλ. Το ίδιο ήταν και τα κρασιά που κατάκτησαν τις ανατολικοευρωπαϊκές αγορές.
Επίσης, τα γεωργιανά κρασιά έχουν υψηλή οξύτητα και έντονη την αίσθηση χώματος στη γεύση τους, αφού η οινοποίησή τους ολοκληρώνεται σε πήλινα πιθάρια. Με την ευρωπαϊκή βοήθεια, τα κρασιά από τη Γεωργία εμφανίστηκαν στις ευρωπαϊκές αγορές ή επανεμφανίστηκαν στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης, με άλλο πρόσωπο. Νέα εμφιάλωση, σύγχρονες τεχνικές οινοποίησης και περισσότερες πληροφορίες για τον καταναλωτή στην ετικέτα.
Αυτό που κινεί το ενδιαφέρον για το γεωργιανό κρασί στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ είναι πρώτα η προσιτή τιμή. Το κλίμα και το έδαφος στη Γεωργία θεωρούνται ιδεώδη για την καλλιέργεια και την παραγωγή κρασιού. Οι αυτόχθονες ποικιλίες υπολογίζονται σε περισσότερες από 400, αν και στην οινοποίηση επίσημα αναγνωρισμένες είναι μόνο 38!
Για κάθε οινόφιλο, η δοκιμή ενός γεωργιανού κρασιού, που πληρoί τις προϋποθέσεις της σύγχρονης οινοποιίας, αποτελεί μια ευχάριστη εμπειρία. Αλλά οι αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης δεν αρκούν για να απορροφήσουν όλο το γεωργιανό κρασί.
Τον Οκτώβριο του 2012, ο Σαακασβίλι ηττήθηκε στις εκλογές. Νικητής αναδείχθηκε ο πολυεκατομμυριούχος και άλλοτε Ρώσος ολιγάρχης Μπιτζίνα Ιβανισβίλι. Οι πολύ καλές σχέσεις του τελευταίου με τη Μόσχα θα σημάνουν ίσως και την επιστροφή του γεωργιανού κρασιού στη φυσική του αγορά. Οι δηλώσεις επισήμων και από τις δύο πλευρές το βεβαιώνουν.
