Ο Σωτήρης Ζώτος πρ. Υποδιοικητής της 1ης ΥΠΕ σε ένα συναισθηματικά φορτισμένο άρθρο λόγω του πρόσφατου χαμού της Φώφης Γεννηματά η οποία υπέκυψε στην πίεση της επάρατης νόσου, αναφέρεται στην παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου:
«Ημέρα κατά του Καρκίνου.
Μπορούμε να Νικήσουμε
Η φόρτιση ισχυρή και η υπόσχεση διαρκής.
Θα εντείνουμε τις προσπάθειες στην μνήμη της Φώφης Γεννηματά μέχρι όλες οι Ελληνίδες και οι Έλληνες να μπορούν χωρίς οικονομικούς και γεωγραφικούς περιορισμούς να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και να μπορούν να συμμετέχουν σε τακτικούς προσυμπτωματικούς ελέγχους και προγράμματα πρόληψης.
Η έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση και η δυνατότητα προσυμπτωματικού ελέγχου χωρίς εμπόδια είναι η λύση για μείωση των θανάτων από καρκίνο και αύξηση της επιβίωσης.
Προϋπόθεση για αυτό Ισχυρή Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) με ποιοτικές υπηρεσίες για όλους κοντά στον τόπο κατοικίας.
Για να γίνει αυτό εφικτό απαιτείται η ενίσχυση της χρηματοδότησης της ΠΦΥ και της πρόληψης και προτεραιότητα στην στελέχωση και την τεχνολογική αναβάθμιση των Υπηρεσιών σε όλη την Ελλάδα.
Δυστυχώς η Πανδημία του Covid19 είχε ως αποτέλεσμα να πάει πίσω η πρόληψη και να μείνει ανεκπλήρωτο το 26% των αναγκών υγείας στην Ελλάδα.
Ο καρκίνος ήταν η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου, μετά τις παθήσεις του κυκλοφορικού, αντιπροσωπεύοντας το 24% όλων των θανάτων το 2019.
Οι κύριες αιτίες θνησιμότητας που σχετίζεται με τον καρκίνο ήταν ο καρκίνος του πνεύμονα (21%), ο καρκίνος του παχέος εντέρου (11%), ο καρκίνος του μαστού ( 15% στις γυναίκες) και καρκίνος του προστάτη (10% στους άνδρες).
Αυτοί οι τέσσερις καρκίνοι αντιπροσωπεύουν το 44% όλων των καρκίνων που διαγιγνώσκονται στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο έχουν μειωθεί σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ από το 2000, αν και κατά μέσο όρο η μείωση ήταν πιο μέτρια από ό,τι για τις παθήσεις του κυκλοφορικού.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι η κύρια αιτία θανάτου τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, αντιπροσωπεύοντας το 24% των θανάτων από καρκίνο στους άνδρες και το 17% στις γυναίκες.
Το κάπνισμα αποτελεί τον κύριο παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του πνεύμονα. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι επίσης μια κύρια αιτία θανάτου τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, αντιπροσωπεύοντας το 11% των θανάτων που σχετίζονται με καρκίνο και για τα δύο φύλα.
Τα ευρέως διαδεδομένα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου για τους ηλικιωμένους πληθυσμούς έχουν οδηγήσει σε μείωση της συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου του παχέος εντέρου στους ηλικιωμένους ενήλικες.
Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, πολλές χώρες του ΟΟΣΑ έχουν παρατηρήσει αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου στους νεότερους ασθενείς.
Εκτός από την ηλικία και τους γενετικούς παράγοντες, η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά και χαμηλή σε φυτικές ίνες, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η παχυσαρκία, το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας.
Ο καρκίνος του μαστού είναι η δεύτερη πιο κοινή αιτία θνησιμότητας από καρκίνο στις γυναίκες (14,6% των θανάτων).
Ενώ τα ποσοστά επίπτωσης του καρκίνου του μαστού έχουν αυξηθεί την τελευταία δεκαετία, τα ποσοστά θνησιμότητας έχουν μειωθεί ή σταθεροποιηθεί – ενδεικτικά πρώιμης διάγνωσης και θεραπείας – και κατά συνέπεια τα ποσοστά επιβίωσης είναι υψηλότερα.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι η τρίτη πιο κοινή αιτία θνησιμότητας από καρκίνο στους άνδρες, αντιπροσωπεύοντας το 10% όλων των θανάτων που σχετίζονται με καρκίνο.
Η πανδημία COVID-19 διέκοψε σοβαρά τα προγράμματα στις χώρες του ΟΟΣΑ για πρώιμη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου, με πτώση στον προσυμπτωματικό έλεγχο για καρκίνο του μαστού και του παχέος εντέρου να παρατηρείται σε πολλές χώρες. Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος της πανδημίας στη φροντίδα του καρκίνου πιθανότατα θα φανεί μόνο μεσοπρόθεσμα, με την πιθανότητα μείωσης των ποσοστών επιβίωσης που σχετίζονται με καθυστερήσεις στη διάγνωση και τη θεραπεία που σχετίζονται με την πανδημία».
