Κείμενο Πάνος Καισσαράτος
Ποιο είναι το πιο μακρινό ταξίδι που μπορείτε να φανταστείτε; Στην Αμερική ή μήπως στην Αυστραλία; Μην βιαστείτε να μαντέψετε γιατί σίγουρα θα κάνετε λάθος. Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι πιο περίπλοκη από αυτό που μπορεί να φαντάζεστε. Τι θα σκεφτόσασταν αν σας έλεγα ότι για το πιο μακρινό ταξίδι που μπορείτε να κάνετε δεν θα χρειαστεί καν να πάτε στο αεροδρόμιο; Κι όμως δεν έχω τρελαθεί.
Κι αν τώρα σας έλεγα ότι το πιο μακρινό ταξίδι που μπορείτε να κάνετε είναι… στην Αθήνα του 415 προ Χριστού(!) και η αφετηρία σας θα ήταν στην οδό Πειραιώς. Τώρα τι θα σκεφτόσασταν; Ακούγονται κάπως αλλόκοτα όλα αυτά; Κι όμως είναι όλα πέρα για πέρα αληθινά. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Οδηγείς στην Πειραιώς, παρκάρεις στο πάρκινγκ του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και… λίγα λεπτά μετά βρίσκεσαι 2,5 χιλιάδες(!) χρόνια πίσω. Μα πως είναι δυνατόν να συμβεί αυτό; Η απάντηση κρύβεται στο eXtended Reality.
Τι είναι eXtended Reality
Με τον όρο eXtended Reality, γνωστός στα ελληνικά και ως «εκτεταμένη πραγματικότητα» αναφερόμαστε σε όλα τα πραγματικά, εικονικά και συνδυασμένα περιβάλλοντα και τις αλληλεπιδράσεις ανθρώπου-μηχανής που παράγονται από την τεχνολογία των υπολογιστών και τις φορητές συσκευές.
Ουσιαστικά με πιο απλά λόγια, είναι σαν την εικονική πραγματικότητα, ωστόσο αυτή τη φορά ο άνθρωπος μπορεί να αλληλοεπιδρά με τους άλλους ανθρώπους ή/και μηχανές που βρίσκονται μαζί του, ενώ μπορεί και να κινείται ελεύθερος σε έναν χώρο της εικονικής πραγματικότητας, ο οποίος έχει εξ ολοκλήρου δημιουργηθεί σε υπολογιστή.
Η χρήση της εκτεταμένης πραγματικότητας (eXtended Reality) που έχει ξεκινήσει να χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο αναμένεται τα επόμενα χρόνια να φέρει την επανάσταση σε διάφορους κλάδους. Από τη βιομηχανία και την πυρόσβεση, μέχρι τον πολιτισμό και την εκπαίδευση.
«Ταξίδι» στο 415 πΧ.
Το in βρέθηκε σε μια από τις πρώτες εφαρμογές της εκτεταμένης πραγματικότητας στην Ελλάδα (και από τις ελάχιστες στην Ευρώπη) και σας μεταφέρει την εμπειρία του. Πρόκειται για το πρόγραμμα BRIDGES.
Η διαδικασία (για τον επισκέπτη) είναι απλούστατη. Φτάσαμε στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και αφού ενημερωθήκαμε από τους υπεύθυνους του προγράμματος και είδαμε ένα γρήγορο βίντεο με οδηγίες, ήμασταν έτοιμοι να προχωρήσουμε στην πράξη.
Πρώτο στάδιο του… ταξιδιού, ήταν ο εξοπλισμός. Ένας πολύ ελαφρύς υπολογιστής φορεμένος στην πλάτη σαν σακίδιο και τα κλασικά γυαλιά της εικονικής πραγματικότητας και είμασταν έτοιμοι για το ταξίδι.
Με το που φοράς τα γυαλιά βλέπεις απέναντι στον καθρέφτη τον… νέο σου εαυτό. Δεν ήμουν πια ο Πάνος, είχα γίνει ο «Απολλώνιος». Η φιγούρα στον καθρέφτη, ο Απολλώνιος δηλαδή, έκανε ακριβώς ότι έκανα κι εγώ.
Στη συνέχεια πέρασα μια πόρτα και… μαγικά βρέθηκα στον 5ο αιώνα π.Χ. Αφού μπήκαν και οι υπόλοιποι παίκτες: η Αντιγόνη, ο Λίνος, η Μέλισσα και ο Ιππίας (μέχρι τέσσερις άνθρωποι μπορούν να συμμετάσχουν σε κάθε κύκλο εξερεύνησης) η περιπέτεια ξεκίνησε.
Μια επεισοδιακή βραδιά σε ένα αθηναϊκό σπίτι του 5ου αι. π.Χ.
Πλέον βρισκόασταν στην Αθήνα του 415 π.Χ. Ο Πελοποννησιακός πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη και είχαν προηγηθεί 15 χρόνια ένοπλης σύγκρουσης με τη Σπάρτη και τους συμμάχους της. H πόλη βρισκόταν σε αναβρασμό.
Oι Αθηναίοι είχαν αποφασίσει να στείλουν μία μεγάλη εκστρατευτική δύναμη στη Σικελία για να καταλάβουν τις Συρακούσες. Πίστευαν πως έτσι θα αποκτήσουν ένα ορμητήριο κατά των ελληνικών πόλεων της Κάτω Ιταλίας.
Εμείς βρισκόμαστε καλεσμένοι στο σπίτι και εργαστήριο του Εργοχάρη, διάσημου κεραμέα, όπου έχει ετοιμαστεί μια μικρή αποχαιρετιστήρια γιορτή για τον γιο του, τον Ευθύμαχο, ο οποίος θα φύγει σε λίγες μέρες, με τον αθηναϊκό πολεμικό στόλο για τη Σικελία.
Μαζί τους θα είναι και η Περικτιόνη, σύζυγος του Εργοχάρη και μητέρα του Ευθύμαχου. Οι τρεις τους, ήταν οικοδεσπότες και οι εικονικοί χαρακτήρες της ιστορίας.
Καλεσμένη είναι η οικογένεια του Απολλώνιου (εγώ δηλαδή), αγαπητού φίλου του Εργοχάρη και πατέρα του καλύτερου φίλου του Ευθύμαχου, του Λίνου. Μαζί με τον Απολλώνιο και τον Λίνο, η Αντιγόνη, η γυναίκα του Απολλώνιου και η Μέλισσα, η μικρή κόρη της οικογένειας.
Η εμπειρία της εκτεταμένης πραγματικότητας
Η εμπειρία μέσα στο σπίτι του Εργοχάρη είναι μοναδική. Μπορείς να μεταφερθείς σχεδόν σε όλο το σπίτι, να ζωγραφίζεις αμφορείς, να κάτσεις στο ίδιο τραπέζι μαζί τους, ενώ μπορείς ακόμα και να κάνεις διάλογο με τους ανθρώπους αυτούς, οι οποίοι έχουν ζήσει… 2,500 χρόνια πριν!
Μάλιστα, τα όσα βιώσαμε, είδαμε, ακούσαμε όσοι δοκιμάσαμε αυτή την εμπειρία ήταν όσο πιο κοντά γίνεται στην πραγματικότητα, αφού για να δημιουργηθεί όλη αυτή η 20λεπτή ιστορία οι υπεύθυνοι του BRIDGES έχουν έρθει σε επικοινωνία με ιστορικούς και αρχαιολόγους, προκειμένου αυτό που παρουσιάζουν να είναι τεκμηριωμένο.
Την εμπειρία αυτή θα την χαρακτήριζα καθηλωτική, αφού εκτός όλων των παραπάνω μέσα από την εκτεταμένη πραγματικότητα μπορείς να νιώσεις ακόμα και φαινόμενα όπως ο άνεμος, η θερμότητα, οι οσμές και η δόνηση. Όλα αυτά σε τέτοιο βαθμό που πολλές φορές ξεχνάς ότι βρίσκεσαι μέσα σε μια συσκευή eXtended Reality και νομίζεις ότι τα βιώνεις όλα πραγματικά.
Τι είναι το BRIDGES
Το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, ως ο πρώτος φορέας που χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες και την Εικονική Πραγματικότητα για την προώθηση και διάδοση του πολιτισμού, συμμετέχει στο έργο BRIDGES (A hyBRID [physical-diGital) multi-user Extended reality platform as a stimulus for industry uptake of interactive interfaceS / Υβριδική πλατφόρμα εκτεκταμένης πραγματικότητας για πολλαπλούς ταυτόχρονους χρήστες, ως κίνητρο για την βιομηχανική αξιοποίηση διαδραστικών διεπαφών).
Η BRIDGES Solution βασίζεται στην πλατφόρμα Immersive Deck, που αναπτύχθηκε από την Illusion Walk και το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Βιέννης, η οποία βελτιώνεται ακόμα περισσότερο και εξελίσσεται σε ένα ολοκληρωμένο & έτοιμο εργαλείο, με ευρύ φάσμα εφαρμογών που μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για την εισαγωγή των διαδραστικών τεχνολογιών σε διάφορους τομείς.
Για παράδειγμα, το BRIDGES μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην εκπαίδευση των πυροσβεστικών δυνάμεων, προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματικές σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και, ταυτόχρονα, μειώνοντας κατά πολύ το κόστος εκπαίδευσης, καθώς το BRIDGES μπορεί να δημιουργήσει ρεαλιστικές προσομοιώσεις χωρίς να είναι απαραίτητη η ανακατασκευή κτιρίων, οχημάτων κ.λ.π. Οι πυροσβέστες έχουν ήδη αρχίσει να ελέγχουν τις δυνατότητες της πλατφόρμας BRIDGES, στα διεθνή αεροδρόμια του Βερολίνου (Flughafen Berlin Brandenburg-BER) και της Αθήνας (Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών Ελ. Βενιζέλος), που αποτελούν εταίρους του προγράμματος.
Το BRIDGES και στην Ελλάδα
Όσον αφορά τον Τομέα του Πολιτισμού, η πλατφόρμα eXtended Reality δοκιμάζεται ήδη στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, όπου οι χρήστες μπορούν να βιώσουν την πολυαισθητηριακή (οπτική, ακουστική και απτική) εμπειρία της «ζωής» μέσα σε ένα σπίτι της αρχαίας Αθήνας.
Η χρήση της τεχνολογίας XR επιτρέπει σε ένα πολιτιστικό ίδρυμα να προσφέρει στους επισκέπτες του μια άκρως καθηλωτική και, ταυτόχρονα, άκρως εκπαιδευτική εμπειρία.
Το BRIDGES υποβάλλεται, επί του παρόντος, σε σχολαστικές και εντατικές δοκιμές, ώστε να είναι έτοιμο να κατακτήσει την αγορά, ενώ αργότερα μέσα στο 2023 αναμένεται να ανοίξει και για το κοινό.
*Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» (Horizon 2020) Έρευνα και Καινοτομία, με συντονιστή την εταιρεία Maggioli και εταίρους: Illusion Walk, Bolt Virtual Services and Productions, University of Athens, Technical University of Vienna, Fondazione Sistema Toscana, Foundation of the Hellenic World, Athens International Airport, Flughafen Berlin Brandenburg GmbH.