Τη μνήμη της Αγίας Ματρώνας του οσίου Κηρύκου και των μαρτύρων Φιλητού και Λυδίας τιμά σήμερα, Δευτέρα 27 Μαρτίου, η Εκκλησία. Η Αγία Ματρώνα από τη Θεσσαλονίκη έζησε κατά το 2ο μ.Χ. αιώνα και ήταν υπηρέτρια στο σπίτι ενός Εβραίου αξιωματούχου της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Η επίσης Εβραία σύζυγός του, που ονομαζόταν Πλαντίλλα, την εμπιστευόταν για την εργατικότητα και αφοσίωσή της και τη χρησιμοποιούσε ως συνοδό της κάθε φορά που μετέβαινε στη Συναγωγή, για προσευχή και μελέτη του Νόμου, της Τορά.
Χωρίς να το γνωρίζουν οι κύριοί της, η Ματρώνα έγινε χριστιανή και κάθε Κυριακή αφού συνόδευε την Πλαντίλλα στη Συναγωγή, μετέβαινε στη χριστιανική εκκλησία για την προσευχή της. Οι άλλες υπηρέτριες επειδή τη φθονούσαν, την πρόδωσαν. Έξαλλη η Παντίλλα την κάλεσε για να μάθει εάν οι κατηγορίες αληθεύουν.
Όταν η Ματρώνα ομολόγησε την πίστη της, η κύρια της τής απαίτησε να αρνηθεί το Χριστό. Εκείνη δεν το έκανε και διατάχθηκε ο βασανισμός της και ο εγκλεισμός της στη φυλακή, όπου και παρέδωσε τελικά το πνεύμα της, λαμβάνοντας ως έπαθλο το μαρτυρικό στεφάνι.
Το σώμα της ρίχθηκε έξω από τα τείχη της Θεσσαλονίκης και ακολούθως οι χριστιανοί της πόλης το παρέλαβαν και το ενταφίασαν κοντά στη λεωφόρο, που σύμφωνα με τους ιστορικούς τοποθετείται στη Χρυσή Πύλη της Θεσσαλονίκης, στη σημερινή Πλατεία Δημοκρατίας.
Απολυτίκιο
Γνώμην αήττητον, Ματρώνα φέρουσα, πίστιν την ένθεον, άσυλον έσωσας, μη δουλωθείσα την ψυχήν, Εβραίων τη απηνεία όθεν αριστεύσασα, και τον δόλιον κτείνασα, μυστικώς νενύμφευσαι, τω Δεσπότη της κτίσεως. Αυτὸν ουν εκτενώς εκδυσώπει, πάσης ημάς ρυσθήναι βλάβης.
