Οι Φίλοι του Αρχαιολογικού Μουσείου Μαραθώνα διοργανώνουν δωρεάν ξενάγηση στο Εθνικό Πάρκο Σχοινιά, με ξεναγό τον κ. Γεώργιο Σφήκα, Επίτιμο Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης, Ζωγράφο, Συγγραφέα.
Θα συγκεντρωθούμε στο φυλάκιο στην είσοδο του Κωπηλατοδρομίου στις 09:00, θα γίνει μια μικρή περιήγηση εντός του Κωπηλατοδρόμιου, στη συνέχεια θα μετακινηθούμε με τα αυτοκίνητα μας ως το χωμάτινο πάρκινγκ που βρίσκεται στην αρχή του πευκοδάσους και από εκεί θα περπατήσουμε ως την θάλασσα και κάποιο μέρος του πευκοδάσους. Όλη η ξενάγηση θα διαρκέσει περίπου 4 ώρες.
Για δήλωση συμμετοχής και οποιαδήποτε πληροφορία μπορείτε να καλέσετε στο τηλέφωνο 6945079690 ή να στείλετε mail στο [email protected].
Λίγα λόγια για το Εθνικό Πάρο Σχοινιά:
«Ο υγρότοπος, το παράκτιο πευκοδάσος, η αμμώδης παραλία και η θάλασσα στον όρμο του Μαραθώνα συνθέτουν ένα μοναδικό για την Αττική φυσικό τοπίο, που παρέμεινε για τους κατοίκους της Αττικής αγαπητός προορισμός αναψυχής, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Αναγνωρίζοντας την οικολογική αξία και την ανάγκη προστασίας της περιοχής, η επιστημονική κοινότητα περιέλαβε τον Σχοινιά Μαραθώνα στους καταλόγους ευρωπαϊκών δικτύων για την προστασία της φύσης, όπως το CORINE-Biotopes και το NATURA 2000. Η χωροθέτηση Ολυμπιακού Κέντρου Κωπηλασίας στο χώρο του αεροδρομίου Μαραθώνα έφερε στο προσκήνιο τα περιβαλλοντικά προβλήματα της περιοχής, και προσέλκυσε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για την αποκατάστασή της.
Το Εθνικό Πάρκο Σχοινιά – Μαραθώνα ιδρύθηκε το 2000 με σκοπό την προστασία, διατήρηση, διαχείριση και αναβάθμιση της φύσης και του τοπίου. Το 2003 συστάθηκε ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου.
Το ανάγλυφο του τοπίου και η γεωλογία της περιοχής έχουν δημιουργήσει στο Σχοινιά μεγάλη ποικιλία ξεχωριστών βιοτόπων. Στις χερσαίες εκτάσεις του Εθνικού Πάρκου ζουν θηλαστικά, όπως αλεπούδες, ασβοί, σκαντζόχοιροι και λαγοί, και ερπετά όπως χελώνες (γραικοχελώνες και κρασπεδοχελώνες), φίδια (οχιές, δενδρογαλιές, λιακόνια κ.ά.) και σαύρες (γουστέρες, πράσινες σαύρες κ.α.). Στις πιο υγρές περιοχές ζουν άλλα ερπετά, όπως ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, νερόφιδα, αλλά και αμφίβια, όπως βάτραχοι και δενδροβάτραχοι.
Κυρίαρχος είναι ο ρόλος του νερού, που ξεκινά από πηγές και ρέει προς τη θάλασσα συντηρώντας έλη, λίμνες και ρυάκια. Η Μακαρία Πηγή αναβλύζει στο βορειοδυτικό άκρο του Εθνικού Πάρκου, συντηρώντας δύο λίμνες γλυκού έως υφάλμυρου νερού. Οι λίμνες διαθέτουν υδρόβια και παρόχθια βλάστηση με καλάμια. Εκεί ζει ένα μικρό ενδημικό ψάρι, η ντάσκα, με την επιστημονική ονομασία Pseudophoxinus stymphalicus subsp. marathonicus. Η φυσική ροή της πηγής έχει πλέον αποκατασταθεί, και σήμερα ο κύριος όγκος των νερών της ρέει προς τον υγρότοπο μέσω του κωπηλατοδρομίου.
Στο τεχνητό κανάλι που παροχέτευε παλιότερα το σύνολο των νερών της πηγής στη θάλασσα, διοχετεύεται σήμερα οικολογική παροχή, για να διατηρηθεί η βλάστηση που αναπτύχθηκε, όπως τα υδροχαρή φυτά στην επιφάνεια των νερών και τα φύκη του γένους Chara στο βυθό του καναλιού.
Ο υγρότοπος λειτουργεί ως ένα σύνθετο υδρολογικό σύστημα με διαφορετική αλατότητα κατά θέσεις, ανάλογα με τις εισροές που δέχεται από τη Μακαρία πηγή, τη βροχή και τη θάλασσα. Η βλάστηση στον υγρότοπο ακολουθεί την αλατότητα. Έτσι, σε γλυκά έως υφάλμυρα νερά αναπτύσσονται κυρίως καλαμιώνες και βλάστηση με αρμυρίκια, ενώ σε πιο αλμυρά νερά εμφανίζονται λιβάδια με βούρλα αλλά και αλόφιλη βλάστηση από μονοετή φυτά, όπως η αλμυρίδα. Στα ρέοντα και στάσιμα νερά του υγροτόπου ζουν χέλια και ψάρια των γλυκών νερών.
Το παράκτιο πευκοδάσος με κουκουναριές βρίσκεται μεταξύ του υγροτόπου και της θάλασσας, σε αμμώδη έκταση με αμμοθίνες, και είναι ένα από τα τρία δάση κουκουναριάς στην Ελλάδα. Η κουκουναριά (Pinus pinea) με τη χαρακτηριστική κόμη που θυμίζει ομπρέλα, εξαπλώνεται κυρίως στα δυτικά του δάσους, ενώ προς τα ανατολικά συνυπάρχει με τη χαλέπιο πεύκη (Pinus halepensis), η οποία σταδιακά την αντικαθιστά.
Στον αμμώδη βυθό είναι παρούσα η ποσειδωνία (Posidonia oceanica), φυτό που αναπτύσσεται μόνο σε καθαρά νερά. Στα υποθαλάσσια λιβάδια της ποσειδωνίας ζει και αναπαράγεται μεγάλη ποικιλία θαλάσσιας πανίδας. Προς την βραχώδη πλευρά της Κυνοσούρας, αναπτύσσεται διαφορετική υποθαλάσσια βλάστηση με ανώτερα φύκη (φαιοφύκη, ροδοφύκη και χλωροφύκη).
Η χερσόνησος της Κυνοσούρας και ο λόφος της Δρακονέρας είναι ασβεστολιθικοί σχηματισμοί, που διαθέτουν θαμνώδη, μεσογειακή βλάστηση μακί με κυρίαρχο είδος τον θάμνο Juniperus phoenicea. Η χερσόνησος της Κυνοσούρας έχει υποστεί ελάχιστες αλλοιώσεις και παρουσιάζει υψηλή βιοποικιλότητα. Στα διάκενα των θαμνώνων αναπτύσσεται πλούσια ποώδης βλάστηση, με κυρίαρχο είδος τη γαλαστοιβή. Στη χλωρίδα περιλαμβάνεται και το ενδημικό γεώφυτο Fritillaria obliqua subsp. obliqua, υποείδος που κινδυνεύει να εξαφανιστεί.
Το σύνθετο φυσικό περιβάλλον του Σχινιά και ιδιαίτερα ο υγρότοπος αποτελούν σημαντικό σταθμό στη μεταναστευτική πορεία των αποδημητικών πουλιών κοντά στην ακτογραμμή της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Έχουν καταγραφεί περισσότερα από εκατόν πενήντα είδη πουλιών, μερικά από τα οποία φωλιάζουν μόνιμα και κάποια επισκέπτονται το Σχινιά μόνο κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο, όπως ερωδιοί, καλαμοκανάδες, νερόκοτες, φαλαρίδες και οι εντυπωσιακές χαλκόκοτες.»
