Θα έλεγα ότι η έξαρση των μεταναστευτικών ροών προς τη χώρα μας τις τελευταίες εβδομάδες δημιούργησε μια νέα πραγματικότητα ανάμεσα στους εταίρους και δανειστές μας ή για να το πω διαφορετικά, ενίσχυσε την πολυπλοκότητα του Ελληνικού οικονομικού και δημοσιονομικού ζητήματος. Εχοντας το προνόμιο και την τύχη να συνομιλώ τόσο με συναδέλφους πανεπιστημιακούς σε χώρες της Ε.Ε. όσο και να συζητώ στο πλαίσιο διαφόρων πολιτικών fora διαπίστωσα με αρκετά έντονο τρόπο, μάλιστα, ότι το Ελληνικό ζήτημα ξεπέρασε τα στενά οικονομικά και δημοσιονομικά του χαρακτηριστικά. Απέκτησε μια περαιτέρω συνθετότητα και διάσταση, η οποία μέχρι σήμερα ή είχε αμεληθεί ή δεν είχε λάβει τις διαστάσεις που πραγματικά μπορεί, τελικά, να αποκτήσει. Αυτή η νέα διάσταση συνδέεται με το ζήτημα της απειλής της ασφάλειας στο εσωτερικό των κρατών μελών της Ε.Ε., αποτέλεσμα των αυξημένων, ίσως και ανεξέλεγκτων, μεταναστευτικών ροών, πρός την Ελλάδα.
Γίνεται κατανοητό από τους εταίρους μας ότι μια επικείμενη αποσύνθεση των δομών του ελληνικού κράτους, αποτέλεσμα της έλλειψης χρηματοδότησης, της απουσίας πόρων επαρκούς αντιμετώπισης του προβλήματος και η ενδεχόμενη, τελικά, κατάρρευση αυτών των δομών, αποτέλεσμα ενός Grexit, θα δημιουργήσει σωρεία καταγαιστικών αρνητικών εξελίξεων, αποτέλεσμα της παντελούς αδυναμίας ελέγχου αυτών ακριβώς των μεταναστευτικών ροών. Σε αυτή την περίπτωση, η αδυναμία του Ελληνικού κράτους να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές μπορεί να δημιουργήσει μια ανοικτή κερκόπορτα παράνομης μετανάστευσης προς την υπόλοιπη Ευρώμη , με δυσμενείς συνέπειες τόσο για την Ευρωπαική οικονομίας όσο, κυρίως, για την εσωτερική ασφάλεια των κρατών μελών της Ε.Ε.
Θεωρώ, λοιπόν, ότι η Ελληνική κυβέρνηση αποκτά ξαφνικά έναν νέο, απροσδόκητο αλλά και ασσύμετρο «σύμμαχο» στη διαδικασία διαπραγμάτευσης, ένα νέο βέλος στη μικρή φαρέτρα που η χώρα διαθέτει στις συζητήσεις που διεξάγονται αυτή την ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο για τη διευθέτηση του ελληνικού δημοσιονομικού ζητήματος. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν τη ανεξέλεγκτη μετακίνηση μεταναστών προς την ενδοχώρα, γεγονός που είναι σίγουρο ότι θα φέρει επιπτώσεις στην ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή της εσωτερικής ασφάλειας. Να θυμίσω ότι ο θάνατος 14 μεταναστών στην ΠΓΔΜ από αμαξοστοιχία κατά μήκος των γραμμών του τρένου αναδυκνείει ότι το ζήτημα ήδη υφίσταται, αφού δεν θεωρώ ότι οι συγκεκριμένοι είναι οι μόνοι που διασχίζουν αυτή την περίοδο τη γειτονική χώρα.
Θα πρέπει σε αυτό το σημείο να ξεκαθαρίσω ότι σε καμία περίπτωση δεν τάσσομαι υπέρ εκείνων των ακραίων φωνασκιών που προκρίνουν την ανεξέλγκτη ροή των μεταναστών στην Ευρωπαική ενδοχώρα. Τέτοιες απόψεις δεν βοηθούν και δεν συνεισφέρουν στην ανάδειξη ζητημάτων που μας ενδιαφέρουν. Αντίθετα, μάλλον, περιορίζουν την αξιοπιστία μας και δημιουργούν αντισώματα και αντιδράσεις στην άλλη πλευρά που, τελικά, δεν λειτουργούν πρός όφελός μας. Πιστεύω, ότι με νηφαλιότητα και συγκεκριμένη επιχειρηματολογία είναι ευκαιρία να πείσουμε τους εταίρους μας ότι το ελληνικό ζήτημα δεν είναι μόνον δημοσιονομικού χαρακτήρα και κάλυψης των δανειακών αναγκών της χώρας, αλλά είναι ακόμη πιο πολύπλοκο και σύνθετο. Αγγίζει χορδές που μέχρι σήμερα δεν είχαν αποτιμηθεί, η σημασία τους είχε υποτιμηθεί και, ενδεχομένως, αγνοηθεί. Είναι, «ένα βέλος στη φαρέτρα» το οποίο, όμως, έχει πραγματική και όχι θεωρητική διάσταση και ουσία. Μακάρι να συνεισφέρει στην προσπάθεια, χωρίς να χρειασθεί η εκτόξευσή του.
Παντελής Σκλιάς
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
