Εξαιρετικό επιστημονικό ενδιαφέρον έχει προκαλέσει η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας διεθνούς ομάδας αρχαιολόγων και άλλων ειδικών επιστημόνων που δημοσιεύτηκε στο έγκυρο επιστημονικό περιοδικό Nature. Ανάμεσα στα άλλα οι μελετητές διερεύνησαν και τη σχέση του DNA των Μινωϊτών και των Μυκηναίων με τους σύγχρονους Έλληνες.
Συνεργάστηκαν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ στη Γερμανία, μαζί με αρχαιολόγους και άλλους συνεργάτες στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένου του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος». Η μελέτη αρχαίων δειγμάτων DNA Μινωιτών της αρχαίας Κρήτης, Μυκηναίων και ανθρώπων της Εποχής του Χαλκού από την Πισιδία στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία απέδειξε ότι οι Μινωίτες, οι Μυκηναίοι και οι σύγχρονοι Έλληνες μοιάζουν γενετικά μεταξύ τους.
ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΡΑΦΗΝΑ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
Μεταξύ των επιστημόνων – ερευνητών η Dr P.J.P. McGeorge, αρχαιολόγος – ανθρωπολόγος. Η κ. Τίνα McGeorge, που εδώ και τριάντα χρόνια ζει μόνιμα στη Ραφήνα, είναι σύζυγος του ιατρού – συγγραφέα – πρώην δημοτικού συμβούλου Ραφήνας-Πικερμίου κ. Βαγγέλη Μαυρουδή. Είναι ιδιοκτήτρια του Ωδείου – Ινστιτούτου Ξένων Γλωσσών της οδού Ευβοϊκού στη Ραφήνα και συμμετείχε εκπροσωπώντας την Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή.
Η κ. Τίνα McGeorge συνεργάζεται κάθε χρόνο εδώ και δεκαετίες με όλες τις Αρχαιολογικές Σχολές και με την ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία. Τα τελευταία 15 χρόνια εργάζεται στο INSTAP, ένα Αμερικανικό Αρχαιολογικό – Ερευνητικό Κέντρο στην Παχειά Άμμο κοντά στην Ιεράπετρα, εστιάζοντας στην εποχή του Χαλκού.
Θεωρούμε λοιπόν ότι είναι η πλέον κατάλληλη να μας δώσει μια ευρύτερη άποψη για το γενετικό υλικό των ανθρώπων της εποχής του χαλκού και των σύγχρονων ανθρώπων οπότε θεωρήσαμε επιβεβλημένη μια προσωπική επαφή μαζί της, για να συζητήσουμε θέματα μεγάλου ενδιαφέροντος που σίγουρα εντυπωσιάζουν.
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ
Η εποχή του χαλκού, μας είπε η κ. Μακτζώρτζ οριοθετεί μια νέα τεχνολογική εποχή με τη χρήση ενός νέου υλικού, του χαλκού. Ο Μινωϊκός πολιτισμός είναι ο πρώτος εξελιγμένος πολιτισμός της Ευρώπης και χωρίζεται σε τρεις περιόδους: τη πρώιμη, μέση και ύστερη.
Στον Ελλαδικό χώρο η αντίστοιχη εποχή του χαλκού ονομάζεται Ελλαδική και στα κυκλαδίτικα νησιά Κυκλαδική. Επαφές και ανταλλαγές προϊόντων και γνώσεων έγιναν μεταξύ των περιοχών αυτών. Οι Κυκλάδες κυριαρχούσαν στην πρώιμη εποχή του Χαλκού και ο Μυκηναϊκός πολιτισμός προς το τέλος της.
Το αντικείμενο έρευνας της κ. Μακτζώρτζ είναι η μελέτη των οστών από διάφορες περιοχές και τοποθεσίες. Μελέτησε το Πρωτομινωϊκό νεκροταφείο που ανέσκαψε ο Κωστής Δαβάρας, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Αγία Φωτιά Σητείας. Εκεί το 95% των πήλινων κτερισμάτων είναι Κυκλαδικής προέλευσης, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι το νεκροταφείο αυτό ανήκε σε Κυκλαδίτες μετανάστες/έποικοι. Τα εργαλεία μεταλλουργικής τέχνης που βρέθηκαν ανάμεσα στα κτερίσματα κάνουν τους αρχαιολόγους να πιστεύουν ότι οι Κυκλαδίτες αυτοί έφεραν τη γνώση της επεξεργασίας του Χαλκού στη Μινωική Κρήτη.
Το 2002/03 ο καθηγητής Δαβάρας σε συνεργασία με τον καθηγητή Phil Betancourt του Πανεπιστημίου Temple της Φιλαδέλφειας των ΗΠΑ ανέσκαψαν τη σπηλιά Γεροντομούρι κοντά στον Άγιο Χαράλαμπο στο οροπέδιο Λασιθίου, σε υψόμετρο 835 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Οι συνθήκες αυτές (σκοτάδι – ψυχρή και σταθερή θερμοκρασία) συνέβαλαν στην εξαιρετική διατήρηση του DNA.
ΜΕΛΕΤΗ 30.000 ΟΣΤΩΝ
Η σπηλιά-οστεοφυλάκιο περιείχε πλήθος οστών και κτερισμάτων της Πρώτης και Μέσης Μινωικής Εποχής. Πρόκειται για το πλουσιότερο και καλύτερα διατηρημένο σκελετικό υλικό τόσο πρώιμης Μινωικής Εποχής (2200 – 1950 π. Χ.). Ήδη η κα Μακτζώρτζ έχει καταγράψει 30.000 οστά, συλλέγοντας πληροφορίες για τον τρόπο ζωής, τη διατροφή, τις ασθένειες, ακόμα και για χειρουργικές επεμβάσεις. Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η μεταφορά των οστών αυτών έγινε υπό την απειλή εισβολέων, από κτιστούς τάφους σε ασφαλέστερο μέρος για την προστασία των προγονικών λειψάνων.
Σύμφωνα με την εναλλακτική θεωρία του καθηγητή Δαβάρα τα οστά ενταφιάστηκαν αρχικά στη σπηλιά του Ψυχρού, που απέχει μόνο ένα χιλιόμετρο από τον Άγιο Χαράλαμπο. Αυτό συνέβη για να μετατραπεί η σπηλιά του Ψυχρού σε λατρευτική σπήλαιο, το Δικταίο Άντρο, το οποίο σύμφωνα με τον Ησίοδο θεωρείται ο τόπος γεννήσεως του Δία. Το Δικταίο Άντρο βρίσκεται σε υψόμετρο 1025 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο χώρος έπρεπε να εξαγνιστεί όπως σε πολύ μεταγενέστερη εποχή συνέβη με το ιερό νησί της Δήλου.
Η γοητεία της ανακάλυψης αυτής βρίσκεται στην αποκάλυψη που μας έκανε η ανθρωπολόγος Τίνα Μακτζωρτζ η οποία επιμελήθηκε τη διερεύνηση του DNA των δειγμάτων. Από την εξέταση προέκυψε ότι και οι πέντε εξετασθέντες από το Λασίθι είχαν καστανά μάτια ενώ οι τρεις είχαν και καστανά μαλλιά ακριβώς όπως απεικονίζονται στις τοιχογραφίες. Μία γυναίκα είχε μαύρα μαλλιά ενώ μια δεύτερη ξανθά, προς έκπληξη των ερευνητών. – Σημειώνεται η ύπαρξη γυναίκας με κόκκινα μαλλιά σε τοιχογραφία της Σαντορίνης της Υστεροκυκλαδικής εποχής.
Σε συνάρτηση με τα πρόσφατα δημοσιεύματα που καταδεικνύουν την στενή γενετική σχέση των Μινωϊτών µε τους Μυκηναίους, αλλά και των δύο αρχαίων πληθυσμών µε τους σύγχρονους Έλληνες, ταυτόχρονα με την ευρύτερη διερεύνηση του DNA περισσοτέρων ακόμα δειγμάτων, οι ερευνητές μας επιφυλάσσουν σίγουρα πολλές ακόμα ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την πορεία της ανθρωπότητας. Γι’ αυτό θα βρισκόμαστε σε συνεχή επαφή με την κ. Μακτζώρτζ για οποιαδήποτε νεότερη πληροφορία.
