Ραφήνα η πόλη των αντιφάσεων. Η πόλη λιμάνι που λέει όχι στο λιμάνι. Η πόλη με αρχαιολογικό πλούτο που δε φροντίζει ν’ αναδείξει, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες μεμονωμένων πολιτών. Σ’ αυτή τη φάση πιστέψαμε ότι η δημοτική αρχή στέκεται αρωγός στην εκ νέου ανασκαφή της πλατείας Ταχυδρομείου. Τι μεσολάβησε κι ο καλός δάσκαλος/καθηγητής Αντώνης Λαζαρής δείχνει τόσο αναστατωμένος ώστε αναρτά άρθρο που μας βάζει ιδέες;
Πάνω που ελπίζαμε ότι όχι μόνο θα συνεχιστεί η ανασκαφή, αλλά η δημοτική αρχή θα φροντίσει να βρει κοντύλια για την αναβάθμιση των ευρημάτων αλλά και της πλατείας. Δόξα τω Θεώ χορηγοί υπάρχουν για τόσα άλλα…
Κι όταν όλα αναδειχτούν κατά πως πρέπει, γιατί να μη δοθεί το όνομα του πρώτου ανασκαφέα Δημήτρη Θεοχάρη στη νέα πλατεία, που θ’ αποτελέσει το στολίδι της Ραφήνας; Συμφωνείτε Δήμαρχε;
Ακολουθεί το άρθρο του Αντώνη Λαζαρή, με την υπέροχη φωτογραφία ντοκουμέντο:
Μια πραγματικά σπουδαία φωτογραφία. Μια πραγματική φωτογραφία-μνήμης του Νικόλαου Τομπάζη. Ένα μοναδικό ντοκουμέντο από τα Φωτογραφικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη. Ραφήνα, 1952 Ο μεγάλος Δημήτρης Ρήγα Θεοχάρης σκάβει στη Ραφήνα. Ο Σκυριανός Αρχαιολόγος φέρνει στο φως τον Πρωτοελλαδικό Οικισμό της Ραφήνας. Πέντε χιλιάδες χρόνια μετά ένας μεγάλος πολιτισμός ερχόταν ξανά στην επιφάνεια της γης. Ευρήματα μοναδικά που μιλούν για τον τρόπο ζωής των κατοίκων κατά τη διάρκεια της τρίτης χιλιετίας π.Χ.
Όλα έμοιαζαν ιδανικά. Ένα υπέροχο όνειρο. Όμως, το όνειρο δεν βάστηξε πολύ. Οι εποχές είναι δύσκολες …..Με παρέμβαση κάποιων Ραφηνιωτών η ανασκαφή διακόπτεται άρον-άρον. Τα πάντα μένουν για μία ακόμα φορά στη μέση. Ο Θεοχάρης αναγκάζεται να διακόψει την ανασκαφή. Η τύχη, όμως, είναι μαζί του. Από τον οικισμό της Ραφήνας θα βρεθεί δύο χιλιόμετρα παρακάτω…..στο Ασκηταριό της Μνήμης και της Ιστορίας θα φέρει στο φως έναν ακόμα εκπληκτικό Πρωτοελλαδικό Οικισμό. Η μοίρα συνομωτούσε υπέρ της Ραφήνας και του Δημήτρη Θεοχάρη. Όμως και πάλι όλα έμειναν στη μέση.
Η Ραφήνα στα μέσα της δκαετίας του ’50 χάνει τη μεγάλη ευκαιρία να συμπεριληφθεί στους μεγάλους αρχαιολογικούς χώρους της Αττικής. Η μοίρα της πόλης θα ήταν σίγουρα άλλη αν η ανασκαφή συνεχιζόταν. Στα 1955-1956 έσβησε το όνειρο της Ραφήνας να φέρει στο φως το παρελθόν της. Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια….
Στα προγράμματα Περιβαλοντικής Εκπαίδευσης περνούσαμε με τους μαθητές από την μικρή πλατεία Ταχυδρομείου πάνω από το λιμάνι. Στεκόμασταν πάνω στην πλατεία. Στους μαθητές λέγαμε πως σε αυτό το σημείο υπάρχει ένας Πρωτοελλαδικός Οικισμός κάτω από τα πόδια μας. Τους λέγαμε πως κάποια στιγμή μπορεί η ανασκαφή που διακόπηκε απότομα να συνεχιστεί. Κάποιοι μαθητές γελούσαν και έλεγαν πως κανείς δεν πρόκειται ποτέ να σκάψει ξανά στο μέρος αυτό. Εγώ τους έλεγα πάντα πως η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία.
Στις 3 του Γενάρη η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής έπιασε ξανά το μίτο της ανασκαφής. Η Πέλλη Φωτιαδη μαζί με τον κύριο Γιάννη, τον κύριο Νίκο, τον κύριο Αντώνη, τον κύριο Κώστα έπιασαν ξανά την αρχαιολογική σκαπάνη. Πριν από λίγους μήνες στην ομάδα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής προστέθηκε η αρχαιολόγος Δέσποινα Φουντουλάκη.
Τι έμεινε όρθιο από την παλιά ανασκαφή; Μέχρι πού έσκαψε ο Δημήτρης Θεοχάρης; Πού δεν έσκαψε ο Δημήτρης Θεοχάρης;
Ερωτήματα πολλά που οι μόνοι που μπορούν να απαντήσουν είναι οι αρχαιόλογοι και οι υπεύθυνοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων.
Φαίνεται πως κάτι καλό μπορεί να γίνει. Το πνεύμα του Θεοχάρη είναι καθημερινά στην πλατεία Ταχυδρομείου. Η αγωνία του αρχαιολόγου που δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει το έργο του. Ο αγώνας συνεχίζεται. Καλή δύναμη σε όσους συμμετέχουν στην ανασκαφή. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα χαθεί μία ακόμα ευκαιρία. Η Ραφήνα έχει πολλά να κερδίσει αν οι αρχαιολόγοι καταφέρουν να ολοκληρώσουν το έργο τους.
