Η παρουσίαση του βιβλίου «το Κόκκινο τανγκό» Νίκος Ζαχαριάδης η άνοδος κι η πτώση ενός ηγέτη στο αμφιθέατρο του Κ.Υ. Ρ-Π αποτέλεσε ένα λογοτεχνικό γεγονός, που κατά γενική ομολογία ήταν εντυπωσιακό. Κι αυτό όχι μόνο γιατί το αμφιθέατρο ήταν πλήρες, αλλά κυρίως γιατί το ακροατήριο ρουφούσε κάθε λέξη των ομιλητών που δέχτηκαν θερμό χειροκρότημα, ενώ παρέμεινε έως το τέλος της εκδήλωσης, ακούγοντας την αυθεντική εκτέλεση του τραγουδιού «το Κόκκινο Τανγκό» έκπληξη του συγγραφέα, απ’ ένα δίσκο γραμμοφώνου των 78 στροφών, με όλα τα ακουστικά παράσιτα μιας τέτοιου είδους εκτέλεσης, σχηματίζοντας ουρά για να υπογράψει ο Βαγγέλης Μαυρουδής το βιβλίο που κρατούσαν ανά χείρας.
Ίσως ο πιο υπερήφανος άνθρωπος του λογοτεχνικού αυτού γεγονότος, είναι ο δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου κ. Βασίλης Πιστικίδης, που είχε τη τιμή να προλογίζει ένα βιβλίο γραμμένο από δύο δημότες του, Κώστα Κουτσομύτη και Βαγγέλη Μαυρουδή και το πάνελ των ομιλητών να αποτελείται από Ραφηνιώτες/σες, Γιώργο Μιχαλακόπουλο ηθοποιό ομιλητή, Χριστίνα Παναγιώτου φιλόλογο-ιστορικό, πρόεδρο Λ.Ε.Ρ. ομιλήτρια, Γιάννη Κουτσομύτη σκηνοθέτη ομιλητή και Αγγελική Ραγκούση δημοσιογράφο συντονίστρια, πλην της ομιλήτριας Βάσως Κόλλια πολιτικής επιστήμονος τ. Γ.Γ. Ισότητας των φύλων του ΥΠΕΣ, απ’ το Βαρνάβα που όμως είναι δημοτική ενότητα του όμορου δήμου Μαραθώνα. Όπως αποδείχτηκε ωστόσο ο κ. Πιστικίδης έχει ιδιαίτερη σχέση και με το Βαρνάβα καθώς όπως ανέφερε στο χαιρετισμό του υπηρέτησε στρατιώτης εκεί.
Μάλιστα το πόσο περήφανος ήταν που προλόγιζε αυτό το βιβλίο φάνηκε στους τρεις συν ένα λόγους που ανέφερε:
Ο πρώτος αφορά το αείμνηστο Κώστα Κουτσομύτη με τον οποίο τον συνέδεε αμοιβαία εκτίμηση και σεβασμός.
Ο δεύτερος αφορά το Βαγγέλη Μαυρουδή με τον οποίο έχει βρεθεί στα δημοτικά έδρανα, είτε ως συμπολίτευση κατά το παρελθόν, είτε απέναντι στο παρόν μέχρι προ δύο μηνών όταν παραιτήθηκε (Μαυρουδής) ανοίγοντας το δρόμο σε νεότερο αντικαταστάτη του, εξήρε δε την προσωπικότητά του και το συγγραφικό ταλέντο του.
Ο τρίτος είναι ο ίδιος ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο ηγέτης που έφθασε το ζενίθ της δόξας του, αλλά κατέπεσε στο ναδίρ της αμφισβήτησής του.
Κι ο συν ένας είναι ο γιος του Κουτσομύτη, Γιάννης, που θεωρεί εκτός από συντοπίτη και φίλο.
Δεν παρέλειψε επίσης να συγχαρεί για την άψογη διοργάνωση, τη συντονίστρια του πάνελ κ. Ραγκούση.
Η εκδήλωση εξελίχτηκε παράλληλα, όπως ήταν φυσικό άλλωστε, σ’ ένα μνημόσυνο του αείμνηστου Κώστα Κουτσομύτη, ενός εκ των δύο συγγραφέων που δυστυχώς δεν στάθηκε μπορετό να κρατήσει στα χέρια του το βιβλίο, στο οποίο ήταν ο εμπνευστής, άσχετα ότι αρχικά έβλεπε «το Κόκκινο τανγκό» σαν ταινία ή σήριαλ για την τηλεόραση. Μάλιστα είχε μαζέψει την 10ετία του ’90 τεράστιο υλικό ταξιδεύοντας στα μέρη όσα έδρασε, έζησε και αυτοκτόνησε ο ηγέτης του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης, από διηγήσεις ανθρώπων που έζησαν κοντά του, από φωτογραφίες, γραπτά σημειώματα και ντοκουμέντα. Όμως όλη αυτή η προσπάθεια, όλο αυτό το υλικό δεν έμελλε να αξιοποιηθεί, αφού ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία ανέτρεψε τα πάντα, έως τη στιγμή που ο Κουτσομύτης συνάντησε το Μαυρουδή στη Ραφήνα.
Τότε γεννήθηκε η ιδέα μεταφοράς όλου αυτού του συσσωρευμένου υλικού σ’ ένα βιβλίο. Ένα βιβλίο όμως που θα κυλούσε σαν ταινία, σ’ αυτό ήταν κατηγορηματικός ο Κουτσομύτης, μάλιστα στο σημείο αυτό της διήγησης του Βαγγέλη Μαυρουδή ως τελευταίου ομιλητή, η φωνή του ομιλούντος έσπασε αναθυμούμενος την επιμονή του εκλιπόντος στη ροή της διήγησης που έπρεπε να υπάρχει στο λογοτεχνικό κείμενο.
Η συγκίνηση του κ. Μαυρουδή ήταν τόση που οι ακροατές ξέσπασαν σ’ ένα επιδοκιμαστικό και παράλληλα ενθαρρυντικό χειροκρότημα για να συνεχίσει. Με το δικό του χαρακτηριστικό τρόπο και το χιούμορ που τον διακρίνει, ο συγγραφέας υποσημείωσε μεταξύ άλλων ότι στο τελευταίο μέρος του βιβλίου αναφέρονται λεπτομερώς ποια στοιχεία προέρχονται από ντοκουμέντα, ποια είναι τα πραγματικά πρόσωπα και ποια της μυθοπλασίας, τονίζοντας ότι η προσωπικότητα του Νίκου Ζαχαριάδη αφήνεται να κριθεί και να τοποθετηθεί ανάλογα απ’ τον αναγνώστη. Έτσι καθένας τον τοποθετεί στη μεριά όπου εκείνος θεωρεί ότι στέκει ιστορικά.
Ίσως η μόνη αλήθεια της ανόδου και της πτώσης του ηγέτη του ΚΚΕ, εμπεριέχεται στα όσα τηλεγραφικά είπε η συντονίστρια της παρουσίασης Αγγελική Ραγκούση ότι πρόκειται για ένα ηγέτη που: λατρεύτηκε σαν θεός, κυνηγήθηκε σαν διάβολος, πέθανε με δική του θέληση κι αναστήθηκε με τη δεύτερη ταφή του στην Ελλάδα, ως ηγέτης ξανά.
Επίσης σημαντικές, όσο και συγκινητικές ήταν οι τοποθετήσεις:
του μεγάλου μας ηθοποιού Γιώργου Μιχαλακόπουλου, που αναφέρθηκε με θερμά λόγια στην προσωπικότητα του Κώστα Κουτσομύτη ως σκηνοθέτη με τον οποίο έχει συνεργαστεί σε πλείστες όσες τηλεοπτικές σειρές «Εκείνος κι εκείνος», «Βαμμένα κόκκινα μαλλιά» κ.α. ενώ διάβασε την εισαγωγή του βιβλίου με την υπογραφή του αείμνηστου συγγραφέα του Κώστα Κουτσομύτη και
του γιου του αείμνηστου Κώστα Κουτσομύτη, Γιάννη, ο οποίος διηγήθηκε κομμάτια της οικογενειακής ζωής τους, αναφερόμενος ιδιαίτερα πως έγινε κι εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Ραφήνα ο πατέρας του, όταν έβαλε αρχικά μια λυόμενη οικεία στο οικόπεδο που είχε αγοράσει ο δικός του πατέρας και παππούς του Γιάννης επίσης. Επίσης ανέφερε την εμμονή του πατέρα του με τον εμφύλιο, καθώς έζησε ανάμεσα σε δύο γειτονικά χωριά, που στο ένα υπήρχε ο Εθνικός στρατός και στο άλλο ο Δημοκρατικός. Δυο χωρία που το ένα ήταν το χωριό της μάνας του και το άλλο του πατέρα του.
Μετά τα προαναφερόμενα ευνόητο ήταν το ενδιαφέρον του ακροατηρίου που φαινόταν να μη θέλει να σταματήσει η διήγηση.
Η Χριστίνα Παναγιώτου έδωσε μια άλλη διάσταση παρουσιάζοντας δεξιοτεχνικά, με τη χαρακτηριστική φωνή της, τη πλοκή του βιβλίου, διαβάζοντας ένα κινηματογραφικό στην κυριολεξία απόσπασμα του βιβλίου, που περιγράφει το γάμο του Ζαχαριάδη με τη γυναίκα που αγάπησε τρελά, στο βουνό. Όπου νύφη και γαμπρός, χωρίς νυφικό και κουστούμι, χορεύουν υπό το ήχο του ¨Κόκκινου τανγκό¨ πάνω στη παγωμένη λίμνη ντυμένοι στα χακί. Ίσως το πιο ρομαντικό κομμάτι στο όλο διήγημα.
Τελευταία αφήσαμε τη Βάσω Κόλλια, αν και ήταν η πρώτη εκ των ομιλητών που μίλησε στο ακροατήριο, η οποία εν αντιθέσει με τους υπολοίπους, ως πολιτική επιστήμων, έπιασε το θέμα καθαρά απ’ την πολιτική του σκοπιά και τον αντίκτυπο που είχαν οι τότε αποφάσεις του ηγέτη με τον εμφύλιο και όσα άφησε πίσω του.
Για το λόγο αυτό παραθέτουμε ένα εκτενές κομμάτι της τοποθέτησής της καθώς ο επίλογος σχετίζεται άμεσα με την σημερινή πραγματικότητα.
Λέει για το Νίκο Ζαχαριάδη: «Μια από τις πιο αμφιλεγόμενες μορφές της ελληνικής ιστορίας. Τον Έλληνα Στάλιν, όπως έχει χαρακτηρισθεί τόσο από τους πολιτικούς του αντιπάλους, όσο και από τους ίδιους τους συντρόφους του, αλλά και θεός της Αριστεράς για άλλους. Μια προσωπικότητα που υπήρξε θύτης και θύμα της ίδιας της πολιτικής του».
Και συνεχίζει:
«Η συζήτηση με τον Ευάγγελο Μαυρουδή με έπεισε πολύ γρήγορα να πω το ναι. Διότι πέραν του λόγιου γιατρού που συνάντησα, συνάντησα και έναν φλογερό Έλληνα, έναν πατριώτη που τον ταλανίζουν οι αιτίες των μεγάλων λαθών της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και των πρωταγωνιστών της, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας μας, του ίδιου του λαού μας που συνεχίζει να πορεύεται ανάμεσα στις δάφνες των αρχαίων ημών προγόνων και ανάμεσα στα μίση και τα εμφύλια πάθη της νεότερης ιστορίας μας. Διαχωρισμούς που δεν χάνουμε ευκαιρία να τους αναπαράγουμε ανά πάσα στιγμή με διαφορετικούς μανδύες, βέβαια, κάθε φορά.
Ο Ζαχαριάδης επιστρέφει το 1945 υπό συνθήκες απελευθέρωσης από τη γερμανική κατοχή ή υπό συνθήκες ήδη κηρυγμένου και διεξαγόμενου εμφύλιου πολέμου; Αυτό το ερώτημα είναι καθοριστικό για τα πάντα.
Και γιατί το λέω αυτό:
Διότι δεν είναι ίσως ευρύτερα γνωστό πως ο εμφύλιος ξέσπασε στη διάρκεια της Κατοχής. Στη συνέχεια βέβαια εξελίχθηκε σε έναν από τους πρώτους εμφύλιους του Ψυχρού Πολέμου. Όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις η κατοχή έσπειρε τους σπόρους του διχασμού και της σύγκρουσης, ενεργοποιώντας προϋπάρχοντα ρήγματα αλλά και δημιουργώντας νέα.
Πολλοί πιστεύουν πως Εμφύλιος Πόλεμος είναι μόνο αυτή η τελευταία φάση. Στην πραγματικότητα, όμως, οι ένοπλες συγκρούσεις Ελλήνων εναντίον Ελλήνων ξεκίνησαν το 1943 και διήρκεσαν με αυξομειούμενη ένταση έως το 1949.
Νομίζω ότι οι συγγραφείς καταφέρνουν εν πολλοίς να δώσουν αντικειμενικά την πορεία του Ζαχαριάδη αφήνοντας στον αναγνώστη να κρίνει τη πορεία του».
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
«Αυτό που για εμένα μένει, κλείνοντας αυτό το βιβλίο είναι ότι στη μεγάλη αυτή εθνική τραγωδία μπορούμε να βρούμε τις αιτίες της πολύπλευρης αυτής κρίσης που μας ταλανίζει τα τελευταία χρόνια.
Κατανοώντας το πραγματικό μας πρόβλημα και τις αιτίες του, ίσως πλέον όλοι μαζί να καταφέρουμε να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι και να συναινέσουμε, να συμφωνήσουμε σε κάποιες λύσεις και κατευθύνσεις με κοινό στόχο και σκοπό την ίδια τη χώρα.
Είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε όλοι τα σφάλματα μας.
Να επανεκτιμήσουμε με ρεαλισμό και υπευθυνότητα τις νέες διεθνείς συγκυρίες.
Και να αναζητήσουμε με συναινετικές διαδικασίες, την εθνική εκείνη γραμμή που θα μας βγάλει από τα σημερινά αδιέξοδα.
Όλοι ξέρουμε, ακόμη και όταν δεν το ομολογούμε, ότι αυτός είναι ο σωστός και ο μόνος δρόμος. Εκείνο που χρειάζεται σήμερα είναι να βρούμε το θάρρος να αποδεχθούμε όλοι τις ευθύνες μας αλλά και τη βούληση να ανταποκριθούμε σε αυτές».
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ
Απ’ τις σημαντικότερες παρουσίες στο λογοτεχνικό μας απόγευμα της παρουσίασης του βιβλίου «το Κόκκινο τανγκό» ήταν: Ο Ξενοφών – Ροδόλφος Μορώνης δημοσιογράφος-συγγραφέας ο οποίος προτάθηκε προ ημερών απ’ τον πρόεδρο της Βουλής στη θέση του Βύρωνα Πολύδωρα για το ΕΣΡ κι ο Νίκος Καβουνίδης εξαίρετος Έλληνας κινηματογραφιστής, διευθυντής φωτογραφίας και συνεργάτης του αείμνηστου Κώστα Κουτσομύτη.
Επίσης παραβρέθηκαν η υπεύθυνη του Κ.Υ. Ρ-Π. Αντωνία Δημητρίου, με την διευθύντρια διοικητικών υπηρεσιών Φώφη Χαχολάκη, η κόρη του Μανώλη Γλέζου Μαρία, με το σύζυγό της Θανάση Κουραπά, ο αναπληρωτής διοικητής του Σπηλιοπούλειου νοσοκομείου Αγία Ελένη και δημοτικός σύμβουλος Ρ-Π Δαμιανός Φαφούτης, οι αντιδήμαρχοι Ρ-Π Αντώνης Παλπατζής και Γιώργος Κοκκόλης, ο πρόεδρος του ΔΟΠΑΠ Γιώργος Δουβίτσας, οι δημοτικοί σύμβουλοι Ρ-Π Γιώργος Παροικάκης και Γιώργος Γιάννακας, Παλλήνης Νεκτάριος Καλαντζής, Μαραθώνα Λίτσα Ρίζου πρόεδρος ΔΗ.ΘΕ.ΜΑ. επίσης, πολυπρόσωπη αντιπροσωπεία του συλλόγου «Το Μελτέμι» μεταξύ τους η γραμματέας Ιφιγένεια-Άννα Βαρδοπούλου, ο πρόεδρος του συλλόγου «Ενότητα» Γιάννης Ξουρίκης, η αναπληρώτρια γραμματέας της ΔΗΜ.Τ.Ο. Ν.Δ. Ρ-Π Χαρά Δεληγιάννη κ.α.
