Ίσως κάποιοι καλοπροαίρετοι αναγνώστες διαβάζοντας το προηγούμενο άρθρο μου να αναστέναξαν με ανακούφιση στη σκέψη ότι ευτυχώς υπάρχει και ο ιδιωτικός τομέας όπου μπορεί κάποιος να βρει αληθινή αξιολόγηση. Και θα ήταν έτσι αν δυστυχώς πολλές φορές ο ιδιωτικός τομέας δε λειτουργούσε ως κακέκτυπο του δημοσίου. Έτσι το ερώτημα επανέρχεται αυτή τη φορά αφορώντας τα ιδιωτικά νοσοκομεία. Και θα το θέσουμε κάπως αλλιώς: Ποιος είναι ο καλός γιατρός για ένα ιδιωτικό θεραπευτήριο; Εδώ η απάντηση είναι πιο πολύπλοκη από ό,τι στο δημόσιο, γιατί υπάρχουν πολλοί τρόποι λειτουργίας του κάθε χώρου ανάλογα με το μέγεθος και την οργάνωσή του. Ας μην ξεχνάμε ότι ιδιοκτήτες των ιδιωτικών θεραπευτηρίων είναι Έλληνες και ξένοι επιχειρηματίες, μη γιατροί, σε συνεργασία και με χρηματοδότηση ιδιωτικών εταιρειών και fundsτου εξωτερικού. Φαίνεται λοιπόν ότι αφού ο κοινός στόχος είναι το κέρδος, υπάρχει μια απάντηση που τα καλύπτει όλα. Καλός είναι ο γιατρός που είναι πιο κερδοφόρος για την επιχείρηση. Εδώ ίσως διαμαρτυρηθούν κάποιοι “Κύριος σκοπός δεν είναι η σωστή νοσηλεία και η καλή πορεία των ασθενών;” Βέβαια αλλά πάντα με το ανάλογο κέρδος για την επιχείρηση.
Και ας δούμε τι σημαίνει αυτό. Πολύ καλός γιατρός, καταρτισμένος, έμπειρος βάζει τη διάγνωση με τις απολύτως απαραίτητες εξετάσεις και νοσηλεύει τον ασθενή για το απολύτως απαραίτητο διάστημα. Απολαμβάνει του σεβασμού ασθενών και συναδέλφων αλλά και του προσωπικού αλλά στην κλίμακα της αξιολόγησης είναι χαμηλά. Πάνω από αυτόν βρίσκεται ο γιατρός που νοσηλεύει ακόμη και αυτούς που δεν θα έπρεπε να νοσηλευτούν, πείθει τους ασθενείς ότι χρειάζονται μια σειρά από πολύπλοκες και εξειδικευμένες εξετάσεις, καλεί γιατρούς άλλων ειδικοτήτων να τον συνδράμουν ακόμη κι αν το πρόβλημα είναι άσχετο με την ειδικότητά τους. Αν καταφέρει να φύγει ο ασθενής ευχαριστημένος ότι ο γιατρός του τον έψαξε για τα πάντα και τον διαβεβαίωσε ότι είναι καλά και ο λογαριασμός στο νοσοκομείο είναι υψηλός τότε ο γιατρός αυτός ασφαλώς υπερτερεί του προηγούμενου. Γιατί η ιδιωτική ιατρική στο χώρο αυτό δεν είναι μόνο επιστήμη αλλά και μάρκετινγκ.
Θυμάμαι στο σημείο αυτό έναν ασθενή που μου σύστησε κάποιος γνωστός με την πληροφορία ότι είναι μισθωτός χωρίς οικονομικές δυνατότητες και αν μπορούσα να τον διερευνήσω για κάποιους πονοκεφάλους και μια λιποθυμική τάση. Δεν τον νοσήλευσα καθόλου, του έγραψα μερικές απλές εξετάσεις και τον διαβεβαίωσα ότι αυτά οφείλονται στο άγχος του. Μετά από κάποιες μέρες τον συνάντησα νοσηλευόμενο στο ιδιωτικό νοσοκομείο που εργαζόμουν. “Τι κάνεις εδώ;” τον ρώτησα. “Βρήκα έναν καθηγητή και μου είπε ότι μπορεί να έχω σοβαρό πρόβλημα και πρέπει να ψαχτώ καλά”, μου απάντησε. “Έχεις τα χρήματα για νοσηλεία;”, “Για την υγεία μου γιατρέ και το σπίτι μου πουλάω”. Και πράγματι αν δεν το πούλησε τουλάχιστον το έβαλε υποθήκη γιατί επί σχεδόν έναν μήνα κυκλοφορούσε με διαφορετικό διαγνωστικό μηχάνημα στους ορόφους όπου τον συναντούσα. Έκανε δεκάδες εξετάσεις και όταν έφυγε ρώτησα τον βοηθό του “καθηγητή” που δεν ήταν βέβαια παρά ένας από τους επαγγελματίες του ιδιωτικού τομέα που ξέρουν να πλασάρονται με βαρύγδουπους τίτλους: “Τι βρήκατε;” “Τίποτα μου είπε, αλλά αφού τον είχε πιάσει αμόκ να ψαχτεί εμείς του κάναμε το χατίρι”. Έμαθα από τον γνωστό μου ότι ο λογαριασμός έφτασε σε ύψος αρκετές χιλιάδες ευρώ. Και ο γιατρός του είπε να τον επισκέπτεται κάθε εβδομάδα στο ιατρείο του γιατί κάτι υποκρύπτεται που θα πρέπει να ανακαλυφθεί εγκαίρως. Ο “ασθενής” πάντως ψάχτηκε κι οι γιατροί τον βοήθησαν. Δε φταίει ο γιατρός, φταίει ο ασθενής; Δικαιολογίες. Ο γιατρός αυτός πάντως θεωρείται από τους στυλοβάτες του νοσοκομείου και τιμάται από τη διοίκηση γιατί είναι πολύ αποδοτικός.
Δεν υπάρχει ο καλός γιατρός που οι ασθενείς του πληρώνουν υψηλούς λογαριασμούς αλλά αυτός είναι τυπικός και μέσα στις σωστές ενδείξεις; Υπάρχει, αλλά οι εξαιρέσεις υπάρχουν για να επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Είναι αυτός που κάνει κάτι εξειδικευμένο που δεν το κάνουν πολλοί και αυτό και μόνο του εξασφαλίζει πελατεία και κέρδη γι’ αυτόν και το νοσοκομείο. Εδώ όμως για κάποιους ο πειρασμός είναι να κάνουν τον εξειδικευμένο κανόνα και εκεί που δεν χρειάζεται. Να πείσουν τον ασθενή ότι πρέπει να υποβληθεί, ενώ στην πραγματικότητα δεν τον αφορά, σε αυτή την ειδική μέθοδο. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που δυστυχώς ακόμη και όταν κάποιος τρίτος γιατρός το επισημάνει στον ασθενή και το νοσοκομείο μάλλον παρεξηγείται παρά εκτιμάται. Και βέβαια γίνεται το κόκκινο πανί για το νοσοκομείο γιατί θεωρείται ότι διώχνει ασθενείς- πελάτες. Το πιο πιθανό είναι ο έντιμος γιατρός να βρεθεί εκτός “παιχνιδιού” με τη ρετσινιά του “απροσάρμοστου”.
Το πρόβλημα λοιπόν με τα ιδιωτικά θεραπευτήρια είναι ότι η αξιολόγηση έχει μεταφερθεί από κάποια σοβαρή επιστημονική επιτροπή ή ακόμη και από τον ίδιο τον ασθενή, στο λογιστήριο. Οι συνεργάτες γιατροί κρίνονται από τον αριθμό και το κόστος των νοσηλειών τους και οι μισθωτοί γιατροί από το πόσο παίζουν το γενικό παιχνίδι με τους όρους της εταιρείας. Οι πρώτοι κρίνονται από τους οικονομικούς υπευθύνους της εταιρείας και οι δεύτεροι από τον προσωπάρχη. Από πρόσωπα δηλαδή παντελώς ακατάλληλα για ένα τέτοιο ρόλο. Ένας επιστήμονας που θα έπρεπε να εργάζεται με βάση την επιστήμη και τη συνείδησή του μεταβάλλεται σε ένα υπάλληλο- γρανάζι μιας κερδοφόρου επιχείρησης. Κι όμως δε φταίει μόνο η επιχείρηση. Πρωτίστως φταίμε εμείς οι ίδιοι οι γιατροί που δεχόμαστε μια τέτοια κατάσταση. Που ενώ θα έπρεπε να λογοδοτούμε μόνο στους ασθενείς μας, φτάνουμε να λογοδοτούμε με τους όρους που προανέφερα σε άσχετα πρόσωπα. Μα θα πει κάποιος, αυτούς τους όρους θέτει το ιδιωτικό θεραπευτήριο, αυτό βάζει τα κεφάλαια, ας μην πήγαινες. Δε θα συμφωνήσω. Επίσημα κανείς δε θέτει τέτοιους όρους. Τους ανακαλύπτεις στην πορεία και είναι άτυποι και ανομολόγητοι. Γνωρίζω καλούς συναδέλφους που ήρθαν από το εξωτερικό και με ένα κλειστό ΕΣΥ αποφάσισαν να σταδιοδρομήσουν σε ένα ιδιωτικό νοσοκομείο. Πολλοί από αυτούς ξαναέφυγαν όταν κατάλαβαν ότι άλλο το με ιδιωτικοοικονομικούς όρους νοσοκομείο του εξωτερικού που δούλευαν και άλλο η ιδιωτική επιχείρηση της Ελλάδας. Ποιο είναι λοιπόν το ζητούμενο; Σοβαρά ιδιωτικά νοσοκομεία ακόμη και μη κερδοσκοπικά που να μετατοπίζεται ο στόχος από το κέρδος στην ποιότητα και όπου οι ιδιωτικές ασφάλειες να μην κυνηγούν τους γιατρούς με “διαιτησίες” για νακόψουν μια σειρά από εξετάσεις που είχαν ζητηθεί σε μια νοσηλεία ως υπερβολικές και καταχρηστικές. Νοσοκομεία όπου θα γίνονται τα απαραίτητα χωρίς τις αγκυλώσεις του δημοσίου με κριτήριο και μόνο το συμφέρον του ασθενή. Ευέλικτα, αξιοπρεπή όπου η αξιολόγηση θα γίνεται από σοβαρές επιστημονικές επιτροπές όπου και το κόστος θα συνυπολογίζεται χωρίς όμως να είναι το κυρίαρχο. Απέχουμε νομίζω αρκετά ακόμη από αυτό το σημείο…
Ο κ. Νικόλαος Παναγιωτόπουλος είναι ειδικός καρδιολόγος με εξειδίκευση και πολύχρονη θητεία στην Διοίκηση Μονάδας Εντατικής Θεραπείας